Ga naar de inhoud

400 jaar tobben met de Boompjes — betaald artikel

Dit artikel is voorzien van een blokkade in verband met betaalde toegang, waardoor een gedeelte van de inhoud pas leesbaar is wanneer je bent ingelogd en beschikt over een geldig abonnement.

Deze week bestaat de Boompjes precies 400 jaar – een jubileum dat grotendeels onopgemerkt blijft. Gastredacteur Guus Vreeburg vraagt zich af hoe het verder moet met de straat waar het ooit zo ‘schoon en playsant’ wandelen was.

Een galerij met afbeeldingen

Galerij navigatie
Galerij navigatie pijlen
1 / 8

De zeventiende-eeuwse Rotterdamse chroniqueur Samuel Lois omschreef de aanleg van de Boompjes, in 1615, als volgt:

“Den 3. April / heeft men langs de Maes kant tussen het
Oude Westers Hooft en het Nieuwe Hooft, Linde boomen
beginnen te planten / dat men de Boomtiens heeft genaemt:
en het is een schoone en playsante Wandeling langs de Maes
kant / aen de Zuytsyde van de Stad.”

Wie vandaag de dag langs de Boompjes loopt – áls je daar al voor je lol komt – kan zich nauwelijks voorstellen dat dit ooit een “schoone en playsante Wandeling” was. Met twee rijen voorbijrazend autoverkeer heen en terug ruik je er uitlaatgassen in plaats van de zoete geur van lindebomen.

Groeispurt

De Boompjes was het prestigieuze sluitstuk van een enorme stadsuitbreiding die tussen 1600 en 1615 gerealiseerd werd. Het hele stuk tussen de Oude Haven, Blaak en Leuvehaven, dat tegenwoordig de ‘Waterstad’ heet, werd in één keer ‘ontwikkeld’. Uit de zompige, moerassige oever van de Maas werd een heel nieuw stuk stad aangeplempt, bestemd voor grootschalige havens, pakhuizen en industrie. Daarmee werd het middeleeuwse Rotterdam in één klap verdubbeld. Deze groeispurt viel samen met het ‘Twaalfjarig Bestand’ in de Tachtigjarige Oorlog, waardoor veel niet-katholieke vermogende kooplieden en handelaren het Spaanse Antwerpen ontvluchtten. Dat betekende voor Rotterdam een enorme toestroom van kapitaal en kennis.

De percelen aan de zuidzijde van de Scheepmakershaven werden in de loop van 1615 verkocht, met als voorwaarde dat de kopers het stukje Scheepmakershaven pal voor hun grondstuk verder uitbaggerden, met de aarde daaruit hun perceel ophoogden, en een muur bouwden. Deze muur moest de scheepswerfjes op die percelen afschermen van de Maasoever.

Op de Maasoever werden lindebomen geplant, zodat er een boulevard ontstond: de ‘Boomtiens’. De boulevard liep van ‘het Oude Westers Hooft’ – een van de oude stadspoorten aan weerszijden van de Oude Haven ‑ tot aan ‘het Nieuwe Hooft’; de monding van de toen nieuwe Leuvehaven.

In maart 1671 werd de Boompjes bestraat, van riolering voorzien en opgehoogd. Verder werd “[…] tussen de Boomen aan de binnen / syde alle met Pael werck afgeset dat geen Karossen over het / gestrate Plaveytsel langs de Huysen soude ryden” (Samuel Lois, 1746). Alle ruimte voor wandelaars dus, ver van het stadsrumoer – letterlijk.

De meeste Rotterdammers woonden nog in de middeleeuwse stad (tussen Blaak, Hoogstraat, Goudsesingel en Coolvest), maar de Boompjes lag echt ‘buiten’; de tocht erheen was een fikse wandeling. Als je er dan eenmaal was, had je onbelemmerd zicht op het weidse water. Door een stukje uit de oever een stevige palissade te plaatsen, werd voorkomen dat er schepen aan de boulevard zouden afmeren die geladen en gelost moesten worden. Geen slepers en sjouwers dus, enkel deftige wandelaars.

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek

Als abonnee van Vers Beton kun je alle artikelen onbeperkt lezen en delen met je eigen netwerk. Je bent al lid vanaf € 7,50 per maand, de eerste maand lees je gratis.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Samen doen wat samen kan: coöperatief wonen tussen meerdere generaties

    • Architectuurkritiek

    Er is veel vraag naar woonruimte en coöperatief wonen kan daarin een oplossing zijn, zeggen zowel gelukkige bewoners als experts. Vergeleken met andere steden komen deze woonvormen echter nauwelijks van de grond in Rotterdam.

  • Chic en sexy Fenix holt zichzelf voorbij in ambitie

    • Architectuurkritiek

    Met Fenix heeft Rotterdam er een bijzonder ambitieus museum bij van wereldniveau. De fotogenieke spierballenarchitectuur van het Chinese architectenbureau MAD past daar perfect bij. Onder het gepolijste oppervlak ontbreekt echter een gelaagdheid, betoogt Tim Peeters.

  • De Westersingel is ten prooi gevallen aan vijandige architectuur

    • Architectuur en stedelijke ontwikkeling

    De beeldenroute langs de Westersingel was één van de meest gastvrije buitenruimtes van Rotterdam. Was, want recent zijn de banken langs de kade voorzien van ‘dividers’. Doel: het dakloze mensen onmogelijk maken om even te rusten. Maar Rotterdam is toch een stad voor iedereen?

  • Alle artikelen

De Stadsagenda

  • Hoe zorgen we dat wetenschap echt wérkt voor de volgende generatie kinderen en jongeren in de stad? Hierover gaan we op 8 juli in gesprek met zorgprofessionals, jongerenwerkers, beleidsmakers, onderzoekers en ervaringsdeskundigen in een stadsdialoog in Rotterdam, georganiseerd door onderzoekscollectief Healthy Start (Erasmus Universiteit Rotterdam, Erasmus MC en TU Delft).

    Venue: Blue City
    Datum:
  • Baroeg Open Air is een jaarlijks festival dat wordt georganiseerd door poppodium Baroeg. Het festival kenmerkt zich door de brede, underground programmering en ontspannen sfeer. Op zaterdag 13 september 2025 vindt de zestiende editie van Baroeg Open Air plaats in het Zuiderpark bij Ahoy. Kinderen t/m 12 jaar hebben gratis toegang.

    Venue: Zuiderpark
    Datum:
  • Lomp, ranzig, groovy en vooral heavy death thrash en vuige death metal met een dikke punksaus eroverheen.

    Venue: SoundVille
    Datum:
  • Bekijk de agenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam

  • Ben jij op zoek naar een fijne werkplek waar jouw creativiteit en marketing skills ruim baan krijgen? Kun jij je strategische blik combineren met een hands-on mentaliteit? Dan is Casa Cadanza de plek voor jou!

  • Als Medewerker Hospitality ben je verantwoordelijk voor een gastvrije ontvangst van alle bezoekers. Je zorgt dat iedereen zich welkom en veilig voelt en helpt hen op weg.

  • Wil jij jouw ervaring inzetten om ruimte voor de creatieve sector in Rotterdam mogelijk te maken? Ben jij goed met cijfers en wil je deze skills inzetten samen met een betrokken en gedreven team? Werk jij met plezier aan het voortdurend verbeteren van bedrijfsmatige processen in een kleine, maar groeiende organisatie? Dan is SKAR dè plek voor jou! 

  • Bekijk alle vacatures