Afwachten tot het mis gaat, is ook laf en laag

Vorig jaar hoorde ik een directeur van een Rotterdamse sociale verhuurder uitleggen dat zij het gehalte service aan huurders drastisch zou terugschroeven. Steeds meer verwarde huurders hingen namelijk eindeloos aan de telefoon en dat kostte de corporatie bakken tijd en geld: “Dementerende huurders kunnen over hetzelfde probleem rustig tien, twintig keer bellen, want ze vergeten dat ze ons al eerder aan de lijn hadden. Als ouderen langer zelfstandig moeten blijven wonen, wordt dat probleem alleen maar groter. Wij hebben simpelweg de middelen niet om daar meer personeel voor aan te trekken.” Ik schrok en dacht: “Lekker, zo’n sociale huisbaas.”

Verwarde mensen kunnen vergeetachtig zijn. Ga maar eens turven hoe vaak het AD/Rotterdams Dagblad daar het afgelopen half jaar nieuwsberichten over plaatste. Soms laten ze per ongeluk het gas openstaan. Als ze een paar uur later de oven willen aansteken, volgt een ontploffing die tot ver in de omtrek schade aanricht. Hoe langer ze zelfstandig moeten blijven wonen, hoe groter de risico’s.

Verwarde mensen kunnen ook dreigen hun woning op te blazen als de deurwaarder, de politie of de gemeente langskomt met een boodschap die hen angst aanjaagt of die hen niet bevalt. Een Rotterdammer van 86 jaar werd vorige week zaterdag opgelicht door twee vrouwen die deden alsof ze van de thuiszorg waren. Ze belden aan. Zetten hem op een stoel in de badkamer. Terwijl de ene vrouw hem hielp met wassen, haalde de ander zijn huis leeg. Ze verdwenen met ruim 1500 euro.

Steeds meer oude en stokoude Rotterdammers krijgen te horen dat ze nog wat langer zelfstandig moeten blijven wonen. Dit soort schunnige praktijken gaan in die situatie eerder vaker dan minder voorkomen. De onveiligheid thuis wordt binnen vijf jaar – is mijn voorspelling- een groter fenomeen dan die op straat.

Ik ken een schizofrene zoon, die van zijn vader een appartement cadeau kreeg. Daarna verbrak de vader alle banden met zijn zoon. Pas nadat het met die jongen mis gaat, kunnen de doodsbange buren iets doen: de politie bellen. Van een verhuurder kunnen diezelfde buren maatregelen eisen om de rust in de flat terug te krijgen. Betreft het een eigen woning, dan staan de andere bewoners behoorlijk machteloos. En een asowoning? Tja, dat is niet echt een oplossing in dit soort treurige situaties.

Meestal zijn deze mensen eenzaam, heel eenzaam. Verward, of kwetsbaar, of hulpbehoevend, verslaafd aan drank. De familie, die ze hebben, woont ver weg of wil niets meer met ze te maken hebben. Als professionele hulpverleners en welwillende buren ze al in het vizier hebben, mijden ze die. Eén ding lijkt zeker: Voor de buurt en de buren nemen de risico’s op ongelukken of incidenten de komende jaren drastisch toe.

Over de beroving van die 86-jarige Rotterdammer twitterde CDA-wethouder van zorg, Hugo de Jonge: “Zo laf en laag.” Terechte woede. Het is de hoogste tijd om die om te zetten in een concrete vraag aan hulpverleners, politie, sociale verhuurders en politiek. Hoe kunnen we het in een buurt, straat en portiek een beetje veiliger maken? Op de eerste plaats voor die kwetsbare mensen zelf, maar ook voor hun meestal nietsvermoedende buren. Niets doen, je aan je verantwoordelijkheid onttrekken, afwachten wat de ander doet, ook dát is laf en laag.