Het rommelt in het Rotterdamse onderwijs. BOOR, de koepel van het Rotterdams openbaar onderwijs, is na jaren van mismanagement en geld over de balk smijten vooral bezig met puinruimen. Aangesloten scholen bedienden ondertussen zichzelf. Hoe krijgen we weer vat op het openbaar onderwijs? Onderwijsjournalist Ronald Buitelaar dook in het taaie onderwijsdossier.
In december 2014 staan de media er vol van: een nevenvestiging van basisschool De Klimop aan de Klein-Coolstraat in de Provenierswijk moet sluiten. De school telt zo’n zestig leerlingen met uiteenlopende zorgvragen, variërend van autisme en leerachterstanden tot hoogbegaafdheid en pestproblematiek. Aan het begin van het nieuwe schooljaar 2015-2016 moet de vestiging dicht zijn. Ouders, kinderen en andere betrokkenen verzetten zich fel tegen het besluit en gemeenteraadsleden voegen zich snel bij hun protest.
Het besluit om de school te sluiten komt van BOOR, het Bestuur voor Openbaar Onderwijs in Rotterdam. De Klimopschool is een specialistische onderwijsvoorziening die tegen het rijksbeleid voor passend onderwijs indruist. Maar hoe hebben de vijf BOOR scholen überhaupt op eigen houtje een specialistische onderwijsvoorziening kunnen beginnen? Om daar meer zicht op te krijgen duiken we in de recente BOOR geschiedenis.
Al 24 reacties — discussieer mee!
Beste Co,
Dank voor je reactie.
Allereerst de omvang van BOOR. In het Adviesrapport commissie Governance Openbaar Onderwijs wordt uitgebreid stilgestaan bij de schaalgrootte van BOOR. Naast voordelen zijn er zeker nadelen. Probleem is dat de organisatie tot op heden meer last heeft van de nadelen, dan baat bij de voordelen.
Je analyse dat er sprake is van probleemcumulatie deel ik. BOOR is op dit moment te vergelijken met een winkel waar een nieuwe directie de inkomsten ziet teruglopen, concurrentie ervaart, het winkeloppervlak moet terugbrengen, verbouwt en toch de verkoop op peil moet zien te houden. Geen sinecure.
Als BOOR zo’n periode zonder kleerscheuren door wil komen zal het met open vizier moeten opereren. Saneren doet altijd pijn. Zeker als betrokkenen het gevoel hebben dat zij de rekening betalen voor wanbeleid in het verleden. Het doet mij denken aan een gezin waar vader en moeder na jaren van laissez faire opvoeding plotseling besluiten op te gaan voeden. Dat gaat ook niet zonder slag of stoot.
Heldere en eerlijke communicatie is dan ook een voorwaarde. Maar ook een gemeenteraad die met kennis van zaken en volhardend de vinger aan de pols houdt. De grote lijn. Daar zou het de gemeenteraad om moeten gaan.
Het zou bijvoorbeeld leuk zijn als de nieuwe directie een e-mail of aangetekende stukken van een personeelslid zou willen of beantwoorden…..
Met anonieme reacties kan ik niet zoveel, maar wellicht dat u mij wilt mailen met uw verhaal?
Helder artikel en terechte kanttekeningen. Fijn dat er eens iemand van buiten met kennis van zaken naar dit ingewikkelde dossier kijkt.
Feit dat gemeenteraad stevig doorvraagt over mogelijke sluiting Klimop heeft alles te maken dat door de, ten onrechte, ontstane situatie aldaar er vanuit BOOR wel bepaalde verwachtingen zijn geschept bij kinderen en ouders.
Lijkt mij niet meer dan normaal dat je in zo’n situatie als raadslid alle scenario’s wilt bespreken, waaronder wat het kost de locatie open te houden en welke alternatieven er door BOOR worden aangeboden.
De mogelijke sluiting van andere bijzonder-onderwijs scholen is inderdaad een reeële optie door gewijzigd landelijk beleid. We weten inmiddels dat de integratie van kinderen met een rugzakje in het reguliere basisonderwijs moeizaam verloopt. Dat er op een krantenbericht van december niet direct moord en brand is geschreeuwd hoeft overigens niet te betekenen dat dit de raadsleden dus niet bezighoudt.
Beste Ronald,
Dank voor je reactie.
Natuurlijk heeft BOOR een verantwoording naar de kinderen en de ouders. Wat het voor het bestuur zo ingewikkeld maakt is dat zij voortdurend te maken heeft met erfenissen uit het verleden. Het gaat er mij in dit artikel om dat raadsleden in het geval van de Klimop voorbij lijken te gaan aan de zeer ingewikkelde situatie waar BOOR op dit moment in verkeert.
BOOR moet lastige knopen doorhakken. Een zo’n knoop betreft een school die op een zeer schimmige wijze tot stand gekomen is. Het zou terecht zijn als de raad dat aspect benoemt zodat duidelijker wordt dat BOOR niet zomaar een school wil sluiten (en al helemaal niet vanwege een deal) maar dat daar een heel verhaal aan vast zit.
Dan het bericht dat het speciaal basisonderwijs wellicht geintegreerd zal worden in het reguliere basisonderwijs. Moord en brand hoeft er wat mij betreft niet geschreeuwd te worden. Wel lijkt het me goed dat de raad (ook) de belangen (hoorbaar) behartigt van de kwetsbare groep leerlingen en ouders, die hier in het geding is.
En dan tenslotte nog een klein, maar niet onbelangrijk puntje. We kennen in Nederland bijzonder en speciaal onderwijs. Bijzondere scholen geven onderwijs op grond van godsdienst, levensovertuiging of onderwijskundige overtuiging. Speciaal onderwijs is onderwijs aan kinderen die vanwege leer- of gedragsproblemen, vanwege lichamelijke, zintuiglijke of verstandelijke handicaps of door gedragsstoornissen extra zorg op school nodig hebben.
Complimenten voor Ronald Buitelaar die de situatie rondom de Klimop met een logisch verhaal uitlegt. Dat was BOOR tot dusverre helaas niet gelukt. En daar zit ‘m de kneep. Niet alleen het ontstaan van de Klimop Klein-Coolstraat als veilige plek voor zorgleerlingen is achteraf gezien een fout (als je even niet kijkt naar de meerwaarde voor de leerlingen maar naar de betaalbaarheid). Ook de aankondiging van de sluiting is ronduit klungelig verlopen. Dat het bestaan van het convenant niet bekend was bij het College van Bestuur van BOOR toen men tot sluiting besloot is slordig. Dat men vervolgens niet vanaf dag 1 maar enige geruststelling aan de ouders wist te geven is ronduit zorgelijk. En die laatste punten kun je niet meer aan lieden uit het verleden wijten.
Voor de volledigheid en ter aanvulling van hetgeen Buitelaar schrijft. De casus Klimop kwam op een moment dat BOOR en de raad nog aan het nakaarten waren over een vorige sluiting. Basisschool de Driehoek is dichtgegaan in de zomer van 2014. De laakbare wijze waarop hier met ouders was omgegaan en personeel was geïntimideerd kon niet en verdiende verbetering vond de raad en overigens ook BOOR. BOOR vroeg vervolgens wel in de toekomst terughoudendheid van de raad bij sluiting. Mijn eerste acties in het Klimopdossier zijn ook zo verlopen. Niet meteen naar buiten, eerst feiten op tafel. Maar uiteindelijk heeft de VVD ook hier moeten vaststellen we niet gerust waren op een goede zorgvuldige afloop voor ouders en leerlingen. En zeker vanwege het convenant en de kwetsbaarheid van de leerlingen hebben we toen de publiciteit gezocht. Dat is geen incidentenpolitiek, dat is agenderen van iets waar je je zorgen over maakt.
We moeten vaststellen dat het huidige bestuur van BOOR een afschuwelijke klus te klaren heeft. Verder merken we ook dat het nieuwe bestuur in tegenstelling tot haar voorgangers wel thuis geeft. Ze lopen niet weg voor kritiek en gaan de discussie aan. Dat siert hen. En op zich gun ik hen dan ook de rust waar Buitelaar voor pleit. Alleen bij deze casussen moet je ingrijpen, dat wil zeggen de garantie krijgen dat Rotterdammers goed worden geholpen.
Tot slot, het niet kennen van het convenant onderstreepte voor mij nog eens de vraag die we als VVD destijds ook bij de commissie Cohen hebben neergelegd: Is BOOR niet te groot? Soms wordt gesproken ’too big to fail’ wanneer een grote speler in zwaar weer verkeerd. Omgekeerd is ook de vraag of gebrek aan overzicht niet de oorzaak van falen kan zijn. We hebben als raad het huidige bestuur de kans gegeven BOOR weer op poten te zetten. Het zou te incidentenpolitiek zijn om daar nu ineens vanaf te stappen. Maar mochten dit soort voorvallen blijven voorkomen zal die discussie op den duur wel geopend moeten worden.
Ronald, uiteraard is bij mij het verschil tussen bijzonder- en speciaal onderwijs bekend. Abusievelijk heb ik deze twee termen één keer door elkaar gebruikt.
Beste Maarten,
Dank voor de complimenten.
Dat het bestuur niet op de hoogte was van het convenant kan het bestuur aangerekend worden, maar is uiteraard ook een zaak van de betrokken directeuren. Zij hadden het (nieuwe) bestuur van deze overeenkomst op de hoogte moeten brengen.
Eh, WAAROM moeten we BOOR een doorstart, rust, of überhaupt iets gunnen?
Fijn dat het ontstaan van de Klimop-school nu helderder is, maar ik zie de link met de kop niet. Wat is de meerwaarde van BOOR en waarom moeten we dat overeind houden?
Misschien klink ik een heel klein beetje boos. Mijn kind zit sinds september op een BOOR-school, daarom vind ik het extra belangrijk dat die scholen gewoon functioneren. Ik lees nu dat men medio 2014 bij de sluiting van de Driehoek nog steeds opereerde als een ABN-bestuurder in een porseleinkast. Maar volgens een politicus ‘nemen ze tenminste de telefoon op en dat is een hele verbetering’?
Wat kan ik doen om die puinhoop sneller geruimd te zien?
Dank voor dit heldere artikel van een outsider.
Als ouder van twee kinderen op de Klimop reageer ik ook graag op dit artikel. Dat de Klimop nu afgeschilderd wordt als een school waar enkel probleemleerlingen zitten die met het convenant binnenkomen, klopt niet. Dit is een kwart van populatie van de school, die tevens te intelligent zijn voor speciaal onderwijs, maar op andere scholen niet hun draai kunnen vinden. De rest zijn gewoon kinderen uit de buurt.
De school bestaat al ruim 40 jaar en heeft zich in de laatste 10-tallen jaren het onderwijs flexibel aangepast naar de leerlingen die op de reguliere openbare basisschool kwamen. Er is veel ervaring opgedaan met het geven van Passend Onderwijs, avant la lettre.
Dat BOOR een erfenis heeft, mag wezen, maar nog steeds worden besluiten onzorgvuldig genomen en dit gaat ten koste van kinderen. Dit leidt tot grotere maatschappelijke gevolgen.
Er zijn bijvoorbeeld geen alternatieven onderzocht om de school open te houden totdat, naar eigen zeggen van BOOR, over vier jaar andere scholen in Rotterdam wel Passend Onderwijs kunnen bieden voor de groep kwetsbare leerlingen. Dit Passende Onderwijs biedt de Klimop nu al voor deze kinderen.
Dat door de sluiting deze kinderen geen Passend Onderwijs krijgen is een kiem voor grotere problemen. Het sluiten van de enige openbare basisschool in de Provenierswijk bevordert vroegtijdig schooluitval van de kwetsbare kinderen en kinderen die thuis komen te zitten. Kortom nog veel grotere kosten voor de maatschappij en de wijk / politiek krijgt er een aantal problemen bij als deze kinderen geen goed onderwijs genieten en ouder worden. De politiek is aan zet om dit niet te laten gebeuren. Bij de Klimop, waar dit momenteel urgent is, en bij de andere BOOR scholen.
Natuurlijk is het voor ouder en leerling vooral belangrijk dat de school goed functioneert. Dat die scholen onder een bestuur vallen zal veel ouders misschien niet eens bekend zijn.
Toch is dat het stelsel waar we het op dit mee (moeten) doen.
Zelf iets doen kan bestaan uit je informeren, meepraten en meedenken. Formeel via bijvoorbeeld medezeggenschap en informeel door waar mogelijk het gesprek aan te gaan.
Snelle oplossingen zijn er niet. Een (bedrijfs)cultuur verander je niet in een vloek en een zucht. Daar is tijd voor nodig.
Ooit heb ik als protestant christelijk onderwijzer bewust voor het openbaar onderwijs gekozen.
De verzelfstandiging van het openbaar onderwijs is pas echt aangepakt in de periode 2002-2006, toen het dualisme was ingevoerd. De redenen waren o.a. dat de politiek zich verre dient te houden van de inhoud van het onderwijs (daarom waren sommige raadsleden juist tegen verzelfstandiging) en de financiële gelijkstelling tussen openbaar en bijzonder onderwijs.
De problemen zijn veroorzaakt door incapabele bestuurders, die niet zijn benoemd op hun orginisatorische capaciteiten, maar op andere.
De financiën werden zo slecht bijgehouden, dat het op een gegeven moment maar is uitbesteed (kost uiteraard veel meer)
De raad van toezicht heft zitten slapen, logisch ze werden voorgedragen door het bestuur.
In de raad heeft de Partij van de Arbeid, die met hart en ziel achter het openbaar onderwijs zou moeten staan gezien haar politieke uitgangspunten, zich uitsluitend druk gemaakt over het faciliteren van islamitisch onderwijs.
Na 32 jaar werkzaam te zijn geweest bij het openbaar onderwijs heb ik mijn kinderen geadviseerd onze kleinkinderen naar het bijzonder onderwijs (pc) te doen. Leuk om te horen hoe ze liedjes uit mijn jeugd zingen en De Here God als oplossing voor alle problemen zien. Nuanceren doen we thuis wel. Misschien ook de oplossing voor kinderen, die bij het BOOR tussen wal en schip komen.
Beste Ronald Buitelaar Complimenten ,dat je meepraat!
Beste Ronald, dank voor je reactie. Het bevredigt niet echt. Kennelijk moeten we BOOR een doorstart en/of rust gunnen, omdat ze nu eenmaal bestaat.
Om meneer Sörensen te parafraseren: we gunnen de PvdA ook geen rust omdat ze nu eenmaal bestaat.
Ik snap best dat het makkelijker is, althans op de korte termijn, om te roeien met de riemen die je hebt. En ik vermoed dat ‘deze riemen weggooien’ voor een individuele basisschool een financiële ramp zal betekenen. Dus blijft iedereen zitten. Ik mis zogezegd het aantrekkelijke perspectief. Als het stelsel wat we hebben wanstaltig functioneert en geen zicht op verbetering laat zien, wat te doen?
Beste Kees,
Ik wil er allereerst op wijzen dat ik het niet over probleemkinderen heb, maar over kinderen met zorgvragen.
Dan je opmerking over het verzorgen van passend onderwijs bij de Klimop. Je weet dat vanaf 1 augustus 2014 elke basisschool een zorgplicht heeft. In de praktijk wil dat zeggen dat leerlingen met zorgvragen niet langer doorgeschoven MOGEN worden. Dat de Klimop in de loop der jaren expertise heeft opgebouwd maakt de school bijzonder. Niet uniek. Er zijn meer reguliere basisscholen die zich in meer of mindere mate gespecialiseerd hebben in een of meer zorgvragen.
Wat opvalt aan de Klimop is dat de klassen bewust de grootte van het speciaal basisonderwijs hebben. Officieel kan dat niet want de Klimop is een reguliere basisschool en wordt dus ook als een basisschool bekostigt. Niet als een school voor speciaal basisonderwijs. Dat is een substantieel verschil.
Dat er nog zorgen zijn over de wijze waarop het reguliere onderwijs met zorgleerlingen omgaat ben ik met je eens. De veronderstelling dat dat probleem binnen vier jaar is opgelost deel ik dan ook niet met PPO.
Beste R.Sörensen,
Dank voor het compliment.
Ik lees ernstige teleurstelling op vele vlakken.. Dat is altijd jammer. Liederen uit de eigen jeugd zijn dan inderdaad balsem voor de ziel.
Dag Marcel,
Ik begrijp je onvrede en ongeduld. Een recept heb ik echter niet. Wel kan ik je wijzen op de vele, vele initiatieven in het land om vernieuwing in het onderwijs te bewerkstelligen.
Misschien dat je een keer op de website van http://operation.education/ kunt kijken. Vandaar uit kun je alle kanten op. Ik hoop dat daar misschien antwoorden voor je te vinden zijn.
En verder; volg bijvoorbeeld op Twitter onderwijsdiscussies. Er gebeurt echt veel meer dan je misschien denkt.
Ik ben personeelslid.
Ik durf hier verder niet op te reageren.
Misschien zegt dat al iets over BOOR.
Een mooi artikel, fijn dat er iemand zo induikt! De reacties van mijn collega’s van Leefbaar en VVD staan hierboven en dat ga ik daarom niet over doen. In hoofdlijn ben ik het met ze eens. Ik wilde iets anders aanstippen.
Allereerst: BOOR is behoorlijk op de goede weg als het gaat om het verbeteren van het openbaar onderwijs in Rotterdam, uiteindelijk gaat het daar om. Zoals het bestuur zelf wel eens zegt: BOOR moet gaan staan voor Beste Onderwijs Overal in Rotterdam.
De rol van de gemeenteraad ervaar ik zelf als lastig hierbij. Over een niet-BOOR school winden we ons niet op dezelfde manier op. Want we zijn extern toezichthouder. Maar tegelijk zijn we volksvertegenwoordiger. Die rollen beïnvloeden elkaar in de praktijk. Ideaal is het niet, zeker niet als er spanningen zijn en ik denk dat we daar nog de juiste balans in zoeken.
Als nieuw gemeenteraadslid verbaasde me vorig jaar die dubbelrol. Ook verbaasde ik me over de enorme omvang van BOOR; zoals je zelf schrijft: de grootste in Nederland. Was dat nou verstandig en welke andere opties waren er? Misschien ook nog eens iets om in te duiken.
De titel van het artikel, ‘doorstart’, suggereert voor mij dat er nog meer aan de hand is. Ik ben het daar in ieder geval mee eens. Bij BOOR komen op dit moment in mijn ogen drie negatieve zaken samen: de erfenis van het wanbeleid uit het verleden, relatief veel kleinere scholen in een krimpsituatie, relatief veel leegstaande m2. Die werken op elkaar in, versterken elkaar en zijn in de beeldvorming nauwelijks afzonderlijk te herkennen.
Voor een deel ligt de oplossing voor BOOR in het financiële en daar hebben ook als gemeenteraad een rol te vervullen. Maar de beeldvorming wordt door de kluwen van oorzaken zo negatief beïnvloedt, dat verstandige communicatie minstens zo belangrijk is. Transparantie, onderling vertrouwen, op tijd betrekken van mensen, uitleggen, helderheid over motieven en alternatieven….In de communicatie heeft BOOR nog wel beide benen bij te trekken.
Beste Ronald,
de klassen hebben helemaal niet bewust de grootte van het speciaal basisonderwijs. Er is (helaas) weinig aanwas geweest op de school. Mijn dochter zit in een klas met meer dan 20 kinderen. De locatie heeft altijd ieder kind opgenomen, totdat het hogere management van BOOR dit de directie vanaf nov 2014 verbood te doen. Vanaf dit ‘verbod’ hebben we 20 ouders weten te traceren die hun kinderen aan hadden wilden melden. De klassen in omringende scholen puilen uit.
De school is idd niet uniek. Maar wel in de wijk/buurt. En je wilt toch niet je kind in een andere stad op school doen.
Dat ik gefrustreerd ben klopt.
Ik droom zeker iedere maand, dat ik door een vreemde school loop en niet weet, waar ik les moet geven. Ook moet ik een klas beoordelen, maar ik heb nog geen cijfers. Paniek, wat moet ik? Maar dan hoor ik mijn kleindochters zingen wie mijn Herder is (dat laatste droom ik niet)
Die frustratie heeft echter niets met het bestuur van het BOOR te maken. Sterker nog , dat heeft het onrecht mij aangedaan zelfs nog verzacht.
Het probleem zit hem in het feit, dat in het onderwijs een verkeerd promotiesysteem wordt gehanteerd.
Goed les geven en orde kunnen houden zijn de criteria om promotie te maken.* Eenmaal in de schoolleiding blijft men, ook bij niet functioneren, zitten om financiële redenen. Op mijn school werd de boekhouding gedaan door een oud leraar Frans (hij deed het verrassend goed) Om vanuit de scholen naar het BOOR bestuur te promoveren, was een lidmaatschap van jeweetwel een aanbeveling c.q. vereiste naast uiteraard een goede staat van dienst als (kleine) schoolbestuurder. Daarbij was/is het BOOR natuurlijk veel te groot om door niet als bestuurders opgeleide mensen te worden gerund.
De oplossing lijkt me voor de hand te liggen. Opknippen dat hele BOOR. Desnoods sommige afdelingen laten doorstarten als bijzonder neutraal onderwijs.
Kleine commissies van toezicht, die dicht op de praktijk staat!
Verzelfstandig alle scholen van V.O. en stel ook daar commissies van toezicht aan uit het personeel en de ouders (oudste leerlingen?)
* Ik haalde een landelijk t.v. programma, omdat ik als schoolleider terugging naar de klas. Een witte raaf. Niet echt moeilijk voor me, omdat lesgeven verschrikkelijk leuk is.
Beste anonymus,
Het zegt mij op zich niets over BOOR, maar als je je opmerking wilt toelichten kan dat door contact met mij op te nemen. Zie mijn blog http://ronaldsonderwijsblog.blogspot.nl/ (en ga naar contact)
Het is heel jammer dat u mij destijds zo een domme reactie heeft gegeven en dit verder niet heeft onderzocht.
De organisatie van BOOR is nog steeds zo rot als een mispel.
Binnen een aantal maanden hoop ik dat mijn persoonlijke belangen zijn afgerond en dan kan ik ermee verder gaan.
Als sommige journalisten niet willen reageren, dan moet het maar via andere journalisten of via de gemeenteraad.
Tsja,
Mijn opmerking:
Doe toch eens verder en nauwkeurig onderzoek.
De vergelijking met een winkel met een nieuwe directie raakt kant noch wal.
Deze nieuwe directie voert precies hetzelfde beleid uit als de voorgangers.
De mensen in het midden hebben het nog steeds voor het zeggen.
Schandalig.
Dit zijn echt de ons kent ons antwoorden.
Ook de nieuwe directie van BOOR handelt nog steeds als een regent.
Ha Marcel,
Dat is wat ik onder andere bedoel.
De organisatie gaat gewoon verder zoals het altijd ging.
Er is niks veranderd. Veel directeuren die vanuit een ivoren toren denken het wel te weten, pesten de een na de ander weg. Veel directeuren denken dat zij zelf het bestuur zijn.
Zij worden gesteund door het bestuur en hun organisatie.