De Beste Stuurlui: De po-po moet de toon zetten

“Nigga, we hate po-po/Wanna kill us dead in the street fo’ sho’”
Zo, dat kan tellen als conversation starter. Aan het woord is Kendrick Lamar, boy wonder van de hiphop, vader van de LP To Pimp A Butterfly, een meesterwerk zonder weerga. Er gaat dit jaar geen betere plaat verschijnen. Echt niet.
De genoemde strofe komt uit Alright, zijn meest recente single. De tekst is behoorlijk relevant geworden nu de incidenten met de politie zienderogen toenemen. (Wie onder een steen heeft gelegen: ‘po-po’ is slang voor politie.) Zowel in de VS als hier zijn we het laatste jaar geconfronteerd met voorvallen waarbij de rol van de politie op zijn zachtst gezegd voor meerdere uitleg vatbaar was. De constante factoren: buitensporig geweld, minderheden, dodelijke afloop. Zie Charleston (of Baltimore), zie de jongen op het perron in Den Haag, Mitch Henriquez in dezelfde stad. In Amerika en in de Schilderswijk leidde dat tot grote rellen.
Ook Rotterdam ontkomt niet aan deze materie. Geenszins zelfs. Een stad die naam maakt met de meest rigoureuze veiligheidsmaatregelen, begaat ook weleens een grove fout. Deze week stonden twee agenten voor de rechter in Rotterdam. Zij schoten in 2013 Rotterdammer Mike Stok dood. Stok werd aangehouden, werkte niet erg jofel mee en dat resulteerde in zijn dood. Volgens de verklaringen van de agenten zou hij met een ‘bijl’ hebben gezwaaid en daarna de benen hebben genomen. Een van de agenten trof hem vervolgens dodelijk in de rug. Het werd geclassificeerd als waarschuwingsschot met fatale afloop. De politie zelf zag geen reden om de zaak extra tegen het licht te houden. De nabestaanden van Stok namen er (begrijpelijk) geen genoegen mee en vonden een luisterend oor bij de rechtbank. De zaak werd extra uitgezocht.

Inmiddels staan veel zaken in deze kwestie weer ter discussie. Was het wel een bijl? Of was het een wandelstok, zoals meerdere mensen zeggen? Waarom vuur je een waarschuwingsschot in de rug, in plaats van de benen, zoals het protocol voorschrijft? En bovenal – waarom heeft de politie toch zo veel problemen met verantwoording afleggen? Juist zij zouden toch zo transparant mogelijk moeten zijn?

Over de zaak-Stok heb ik geen mening, behalve dat het juist is dat een rechtbank het finale oordeel geeft en niet de korpsleiding. Over de politie heb ik wel een mening – ik zie te vaak hautain, autoritair gedrag. De reacties op fouten zijn vaak arrogant, ontkennend. Bij ieder incident lijkt het wel alsof de politie eerst een scrabblebord pakt en daarop alvast het woord ‘doofpot’ legt. Daarna volgt de persconferentie.
Ik zeg niet dat de politie corrupt, kwaadwillend of gun crazy is. Zeker in Nederland is dat wat te sterk uitgedrukt. Maar als politie kinderen van 13 lopend aan motoren gaat boeien, wurgklemmen per definitie toepast en moedwillig risico’s neemt dat waarschuwingsschoten dodelijk aflopen … Dan is er iets niet goed. In een wereld vol smartphones zal dat aan het licht komen. De politie zou er daarom goed aan doen die nieuwe tijd te omarmen, en ervoor te zorgen dat hun discipline-kerfstok weer brandschoon wordt. Zij moeten de toon zetten, niet de kids op de straten. Echt niet.
Nog even terug naar Kendrick. Zijn tekst is al flink uit zijn verband gerukt, in Amerika heeft hij nog net niet de schuld gekregen van alle geweld. De truc is altijd beter luisteren – het nummer heet niet voor niks Alright. Het is een wensdroom, van een lieve jongen van slechte afkomst. “Do you hear me? Do you feel me? We gonna be alright.” Dát is zijn conclusie. Nu die van de po-po nog.