De stad hangt vol met spreuken van Desiderius Erasmus, maar de bespotte vrijdenker Pierre Bayle past misschien wel beter bij Rotterdam. Wie was deze dwarsligger die heel wat los heeft gemaakt in de stad?
Het kan in herfstige tijden geen kwaad om een tijdje rustig op het bankje te gaan zitten op het Grotekerkplein schuin tegenover het beeld van Erasmus. En dan bij voorkeur op 30 oktober, want dat is de dag waarop Pierre Bayle als vluchteling in Rotterdam aankwam om zich daar te vestigen. Het bankje is een eerbetoon aan deze ‘vergeten held’ van de Verlichting.
De protestant Bayle vluchtte in 1681 uit Frankrijk voor het bewind van de Zonnekoning Lodewijk de Veertiende. Die stond zeer vijandig tegenover alle andersdenkenden, in het streng katholieke Frankrijk. Bovendien beweerde hij L’etat c’est moi en daarom trok de vorst zich ook elke kritiek persoonlijk aan.
Pierre Bayle (gravure)
beeld: Stadsarchief Rotterdam
Al 3 reacties — discussieer mee!
Weer leuk stukje.
Op de algemene begraafplaats Crooswijk liggen waarschijnlijk de stoffelijke resten van Bayle in een massagraf, want ondanks zijn kritische instelling mocht hij in de Waalse kerk begraven worden.
Na 14 mei 1940 zijn de graven geruimd en de resten herbegraven op Crooswijk.
Ik schrijf dit omdat de naam Bayle op de herdenkingsteen gegraveerd staat. De enige concrete herinnering aan hem in onze stad voor zover ik weet.
Erg inspirerende mijmering op het Baylebankje. Het bankje en het standbeeld van Erasmus horen thematisch bij elkaar zoals je ook kunt zien in de Librijekapel in de Laurenskerk. Bayle en Erasmus waren op hun eigentijdse manier de vrijdenkers van de Republiek der Letteren en voorvechters van religieuze verdraagzaamheid. Bayle citeerde Erasmus in zijn geschriften het meest van allemaal. Rotterdam gaat binnenkort een stadsparkje maken van het Grotekerkplein. Volgens tekening verhuist het Baylebankje dan naar de zijkant van de kerk. Laten we hopen dat de gemeente zich op tijd bedenkt en Erasmus en Bayle in elkaars nabijheid houdt. Daar gaan Rotterdammers nog harder van denken!
Spinoza en Bekker? Mogen die ook een bankje?