Hoe geschikt is geld eigenlijk als betaalsysteem? Jean-Luc Eggen pleit voor een alternatief betaalmiddel: tijd van jou en mij, als universele geldsoort. Rotterdam wordt startpunt van dit geldexperiment.
Gerelateerde inhoud
Steun onafhankelijke journalistiek
Als abonnee van Vers Beton kun je alle artikelen onbeperkt lezen en delen met je eigen netwerk.
Al 9 reacties — discussieer mee!
Duidelijk nog nooit een economieles gehad. Het begint allemaal met efficiency. Wie iets zinloos met z’n tijd doet (bv. kunstenaars die kunst maken waar niemand op zit te wachten), kan geen enkel brood kopen. Of, omdat die uren bezig is geweest met z’n schilderij, moet honderden broden tegelijk kopen. Schilderij in stukjes hakken? Tijd in stukjes hakken? Vrij lastig allemaal. Ruilhandel was ooit normaal, maar totaal niet handig. Wie bepaalt de waarde van goederen en al helemaal van tijd? Juist daarom is een onafhankelijke centrale bank uitstekend, en werkt de autonome Bitcoin niet (hoewel de achterliggende technologie ook voor banken interessant is). De Dam is een leuk vrijwilligersprojectje. Veel sterkte met deze onzin. Maar ik adviseer je een baan te zoeken waar echt geld tegenover staat.
PS: Zie je het al voor je dat AOW’ers hun staatspensioentje in tijd krijgen uitbetaald. Alsof ze nog niet genoeg tijd hebben.
Ruilhandel is nooit normaal geweest, geen enkel historisch of antropologisch bewijs voor. Wat wel al sinds mensheugenis bestaat is gemeenschapsgoederen, collectieve productie, vertrouwen en dus ook asynchrone uitwisseling (waardoor een ‘coincidence of needs’ niet nodig is, zoals in ruilhandelmythe). Geld is vooral ontstaan om schuld bij te houden en die met geweld te backen.
Zie David Graeber’s ‘Debt: the first 5000 years’
Het probleem van bovenstaand betoog is dus eerder dat tijd een uitruilmiddel wordt (naar het spiegelbeeld van geld) en niet gewoon een vriendendienst, solidariteit.
Als je kunstenaar bent of een andere ‘zwakke ziel’, dan heeft inderdaad niemand wat aan je tijd (in de huidige economie en haar ‘echte’ banen). Daarom moeten we de beschaving en solidariteit opbrengen om kunst serieus te waarderen en zwakkeren via staatswegen te helpen
Dag Gerardus, hier Harry te Riele, voorzitter van de Dam.
De centrale bank is niet onafhankelijk.
Het begint bovendien niet allemaal met efficiency. Zodra een systeem grote spanningen begint op te bouwen – en dat speelt bij het monetaire op dit moment – dan is een ontwerpende en besluitvormende houding (bijv start van experimenten) zinvoller dan een louter managende.
Ik ben het met je eens dat er spanning zit tussen een tijdverrekensysteem en het inbrengen van aardappels, je oude piano en andere materiële goederen. Maar misschien vinden Jean-Luc & Rachel een manier om daar uit te komen. Er zijn tijdbanken wereldwijd, bijvoorbeeld in de zorg.
Bitcoin en andere blockchainsystemen hebben de potentie een aardverschuiving te veroorzaken bij ieder die eeuwenlang de bevoorrechte positie had een stempel van goedkeuring te mogen zetten en daar zijn florijn-, gulden of euroinkomen op te mogen baseren: notarissen, centraal bankiers en accountants.
Het is geen enkel probleem welke meeteenheid dan ook – dus ook tijd – in mootjes te hakken en dat doen we nu ook elk moment met euro’s, meters en seconden.
Ruilhandel speelt elke dag en overal een rol in vrijwel ieders leven. Ook nu.
Je bent gesteld op één geldsysteem. Dat lijkt efficiënt, maar de samenleving wordt er uiterst kwetsbaar mee in het geval er wat dan ook fout mee gaat. Geld is een door mensen ontworpen systeem. Ontwerpen verouderen. Ontwerpen worden door andere principes ingehaald. Dán is het handig dat de samenleving – ook onze stad – meerdere uitvoeringsvormen heeft voor verrekenen van schuld en kapitaal. Bij de energietransitie heerste heel lang éen waarheid: de fossiele. Dat is nu voorbij. Minder efficiënt, wel robuuster.
Ja, Dam is een vrijwilligersproject. Voor jou is dat besmet. Voor mij niet. De helft van de Rotterdammers doet vrijwilligerswerk voor zijn (haar) omgeving en ik zou hen morgen al missen als ze daar mee ophouden. Dam gaat richting vijfhonderd rekeninghouders. We zijn een experiment waar ruim twintig stadgenoten tijd in steken, los nog van alle rekeninghouders. Uit plezier. Om te kijken hoever we komen. Om te laten zien dat geldcreatie anno nu heel anders kan.
Je toon is denigrerend. Dat is onnodig volgens mij. Er zit vast een Damrekeninghouder in onze stal die je daarbij kan helpen. Heb je geen euro voor nodig, Gerardus. Of in de toekomst iemand uit de tijdbank van Jean-Luc en Rachel. Dan doe jíj op jouw beurt misschien weer iets voor iemand anders.
Ik wens Jean-Luc en Rachel veel plezier en succes bij hun onderzoek. Zo is Newton begonnen. Aristoteles. Niels Bohr. Ze onderzochten, experimenteerden en droegen zo bij aan het leven dat jij en ik nu hebben.
Meedoen misschien, Gerardus?
http://www.rotter-dam.nl/meedoen
Leuk, zal je artikelen met interesse lezen.
Veel succes!
Ik heb geen tijd, kan ik ook tijd lenen? Ik ga over 30 jaar heel veel tijd over hebben, dan betaal ik alles terug (plus tijdrente natuurlijk). Als iemand in de tussentijd mijn rotklusjes doet heb ik ook minder stress en kan ik zeker nog 50 jaar mee, so you know I am good for it!
Er is ook al een plan voor tijdpensioen. Dat plan heb ik gemaakt toen ik een goede manier zocht om mensen pensioenbewust te maken. Door de bank genomen zijn jongeren niet geintresseerd in hun pensioen maar wel in de kortere termijn van de tijdeconomie. Bekijk de site http://www.tijdpensioen.nl eens. Als je het wat vindt gaan we een kop koffie drinken. Voorts was er een tijdmunt die door studenten Erasmus gestart was http://www.tijdmunt.nl) Deze site is down maar bekijk http://www.metronieuws.nl/binnenland/2015/01/nieuw-betaalmiddel-rotterdam-werkt-op-basis-van-tijd. Succes, Ada
Geboorteplaats van een nieuw financieel systeem???
Er wordt op veel meer plekken geëxperimenteerd met tijd als ruileenheid, zie bijvoorbeeld de timebank.
Misschien is het een idee om eens bij dergelijke initiatieven langs te gaan en ervaringen uit te wisselen.
Verder natuurlijk top idee om hier ook in Rotterdam mee aan de slag te gaan, maar met een beetje research elders graag.
De Timebank wordt genoemd in het stuk!
Hoi Iris,
Ik ben al bij de Timebank en Dam langsgeweest en het was met beiden een zeer nuttig gesprek. Ik neem de inzichten dus ook mee. Als er nog andere initiaven zijn die ik moet spreken dan hoor ik het graag