Dinsdagavond werd bekend dat de twee Rotterdamse kolencentrales de stekker trekken uit ROAD, een proef waarbij hun CO2 afgevangen en onder de zeebodem opgeslagen zou worden. Een domper voor de Klimaatdoelstellingen en een flinke kennisachterstand zijn het gevolg. Volgens Ties Joosten had dit belangrijke CCS-project dan ook nooit in handen van deze steenkolenboeren gegeven mogen worden.
De Rotterdamse haven is goed voor zo’n 20 procent van de totale Nederlandse uitstoot van broeikasgassen. Linksom of rechtsom gaat daar een keer iets aan gebeuren, daar zijn alle experts het over eens. Het klimaatakkoord van Parijs verplicht ons om de uitstoot met 95 procent te reduceren en dat gaat niet zonder een forse inkrimping van de Rotterdamse uitstoot. Het Havenbedrijf onderzoekt daarom al jaren hoe zo’n duurzame toekomst eruit ziet.
Al 15 reacties — discussieer mee!
Geinig detail: de één zijn CCS-brood is de ander zijn kolencentrale-dood. Zeg maar.
De strategische blunder ligt niet bij het HbR, maar bij de gemeenteraad van Rotterdam. Boterzachte afspraken met twee kolenboeren, niet juridisch afdwingbaar. Er werd een moreel beroep op Engie en Uniper gedaan zich te committeren aan CCS toen onze lieve raadsleden in de tijd hun jawoord gaven. Hoe dom en naïef kun je zijn? Sinds wanneer is de markt moreel?
Overigens: ik word bang van het gemak waarmee de auteur de noodzaak van CCS rechtvaardigt. Het hele discours omtrent negatieve emissies (dat wil zeggen: het opslaan van CO2) is de nieuwste aanwinst in de trukendoos van de fossiele industrie. De auteur van dit artikel stelt dat CCS voor bepaalde industrieën nu eenmaal nodig is omdat er geen alternatieven op basis van herwinbare energie voorhanden zijn, maar voor mij is het middel erger dan de kwaal – straks wordt CCS de norm, overal, en gaan we nu eerst alle kolen opstoken. En verder: CCS op de zeebodem is wel degelijk een betwistbare techniek. Sla de literatuur (of de blogosfeer) er maar op na. De risico’s voor het zeeleven zijn onmiskenbaar.
Dank voor je reactie @Jaap. De gemeenteraad en ook de wethouder gaan hierin inderdaad niet vrijuit. Wel goed om op te merken: het gaat om een raad en een wethouder die allang weg zijn.
Heb je wat linkjes over die risico’s van CCS? Ben wel benieuwd naar de argumenten en bewijsvoering. Je hebt overigens gelijk dat veel mensen vrezen dat CCS gebruikt zal worden als excuus om door te gaan met business as usual. Organisaties als Greenpeace en Urgenda wijzen er dan ook op dat CCS een transitietechniek zou moeten zijn, waarmee we tijd winnen om een duurzame transitie te maken. CCS is hun ogen dus zeker geen eindhalte, maar dat gezegd hebbende: een transitie helemaal zonder CCS zien ze ook weer niet voor zich (had ik al gezegd dat dit een complex thema is).
Over het nut van CCS: er is (iemand zij dank) meer mogelijk met CO2 dan opslaan alleen. Want ongeacht of het veilig is of niet (gek genoeg hebben tegenstanders van CCS altijd bewijzen dat het onveilig is, terwijl voorstanders bewijzen hebben dat het veilig kan): CO2 opslaan is wel echt een heel dure en heel korte-termijngedachte oplossing, dus ik hoop dat wij als mensheid beter kunnen en willen dan dat.
Dus, om maar een voorbeeld uit eigen land erbij te pakken: Avantium (het Amsterdamse bedrijf dat uit biobased grondstoffen een superieure variant op PET-plastic gaat maken in Antwerpen, en dat in een fabriek van 300 miljoen euro, dus op serieuze schaal) heeft begin dit jaar Liquid Light gekocht, een Amerikaans bedrijf dat CO2 gebruikt als grondstof voor chemicaliën.
Ik weet zelf niet hoe makkelijk/moeilijk het CCS-project zoals het er nu ligt, omgebouwd kan worden naar CCU (carbon capture & usage). Als dat relatief eenvoudig kan én de technologie van Avantium voor CO2-conversie ook op commerciële schaal werkt (en ik heb sterk het vermoeden dat dit gaat lukken, anders was een commerciële club als Avantium er niet ingestapt, driewerf hoera voor het kapitalisme!), dan kan het idee van CO2-afvang juist heel interessant worden.
Mocht iemand weten in hoeverre CCS en CCU onderling transformeerbaar zijn, dan hoor ik het graag!
Voetnootapparaat:
https://www.avantium.com/press-releases/avantium-acquires-liquid-light/
http://www.duurzaambedrijfsleven.nl/industrie/20245/avantium-stapt-in-elektrochemie-chemicalien-uit-co2
http://www.agro-chemie.nl/nieuws/joint-venture-basf-en-avantium-heet-synvina/
https://en.wikipedia.org/wiki/Carbon_capture_and_storage#Carbon_dioxide_recycling_-_carbon_capture_and_utilization_.28CCU.29
http://breakingenergy.com/2015/06/03/why-we-need-to-get-from-carbon-capture-storage-ccs-to-carbon-capture-utilization-ccu/
Beste Inge,
In hoeverre CCS en CCU transformeerbaar zijn zal afhankelijk zijn van waar je het in opslaat. Als je CO2 in de bodem pompt, kan het vastgelegd worden in minerale vorm, zoals CaCO3 bijvoorbeeld. Om het weer “los te weken” moet je energie in stoppen en dan is het nog de vraag hoe de bodem reageert. Oftewel – er zijn risico’s bij zowel in- als uitpompen van CO2 en of het lukt om uit te halen wat je in hebt gestopt is helemaal niet zeker. Ook hier geldt – voorkomen is beter dan genezen, dus het is het beste om geen CO2 te produceren, maar dat wist je natuurlijk al.
Laten we het eerst maar eens aan de techneuten overlaten hoe ver zij komen. Daar gaat minstens enkele jaren overeen. Zolang er kolencentrales in Duitsland blijven bestaan (thans een stuk of 20) zal er ook kolenoverslag in de haven van Rotterdam zijn. Ik schat dat op minstens 20 jaar.
Het Havenbedrijf is facilitair (is het juiste woord) maar dat wil niet zeggen (Inge) dat het niet eigen initiatieven neemt. Zijn belangrijkste taak is het beschikbaar stellen van grond en het innen van tonnagegelden. Vroeger voor de verzelfstandiging van het Havenbedrijf liep alles via de gemeenteraad van Rotterdam. Gelukkig is daar een einde aan gemaakt. Nu nog alleen bepaald soort nieuwe investeringen die Rotterdam betreffen (zoals de Maasvlakte 2).
Jaap moet ook beseffen dat de nationale overheid hierin een behoorlijke vinger in de pap heeft. Het is niet alleen de gemeenteraad van Rotterdam of het Havenbedrijf dat alleen inspeelt op toekomstige ontwikkeling. Sterker nog: de nieuwe kabinetscoalitie heeft hierin erg veel te zeggen en scheppen mogelijk een klimaat om Parijs te halen in 2040 en vooral in 2100. Die 20 jaar (aflopende) kolenoverslag van mij is niet voor niks bedacht.
Niet zozeer wordt Ties gesponsord, maar wel de site Vers Beton. Zie: ‘Mede mogelijk gemaakt door…’ Bij mijn dagbladen vroeger waren er keiharde advertenties die werden betaald en waar de muren tussen de redactie en advertentieafdeling erg groot en zwaar waren. Dat is helaas wat minder geworden in deze tijd. Ik gruw dan ook van ‘advertorials’: advertenties in de opmaak van de krant of zelfs geschreven door onafhankelijke journalisten. Tja, ik kan ook niet alles willen.
Hoi Hans,
Volgens mij haal je nu een aantal dingen door elkaar. Vers Beton plaatst nooit advertorials. Wel gaan we nu en dan redactionele samenwerkingen aan met andere partijen in de stad. De voorwaarde die we hiervoor stellen is redactionele onafhankelijkheid – daar maken we geen uitzonderingen in! Als er sprake is van een redactionele samenwerking, staat dat inderdaad altijd onderaan het betreffende artikel. Zoals je kunt zien, is dat bij dit artikel niet het geval. Op deze pagina kun je meer lezen over onze samenwerkingen en hoe we onze onafhankelijkheid bewaken: https://www.versbeton.nl/info/samenwerken-met-vers-beton/
@Ties:
http://www.greenpeace.org/international/en/campaigns/climate-change/Solutions/Reject-false-solutions/Reject-carbon-capture–storage/
http://www.theecologist.org/blogs_and_comments/commentators/2228561/no_to_carbon_capture_and_storage.html
https://www.theguardian.com/environment/2008/jun/18/carboncapturestorage.carbonemissions1
Uit de laatste bron:
“Deep water injection CO2 would cause inevitable and potentially irrevocable damage to those deep-water ecosystems directly impacted (smothering, asphyxiation, acidification), and at scale would result in far more widespread effects in the abyssal zone over time as the clathrates dissolve. Over far longer timescales it would result in changes to abyssal ecosystems which in turn feed back to the global carbon cycle.”
Op Google Scholar kun je ook nog het een en ander vinden!
Dank, ga ik bekijken.
Ik wil toch ook nog even een andere kant belichten. Ik ben zeker geen voorstander van kolencentrales, maar ik vind ook niet dat Uniper en Engie hierin heel veel te verwijten valt. Het belangrijkste argument om niet meer door te gaan met ROAD is de onzekerheid over de toekomst van hun centrales. Ze willen best investeren, maar dan moet er wel zekerheid zijn dat dat voor de lange termijn is. Als er nu flink geïnvesteerd moet worden, maar het nieuwe kabinet besluit dat de centrales alsnog binnen 5 jaar dicht moeten, zou ik als commerciële partij ook niet investeren. Ze zijn nu gestopt omdat er nog steeds geen zekerheid is over de toekomst van hun centrales.
Kortom: de sleutel ligt volgens mij bij lange termijn beleid en helderheid vanuit de overheid. Daarop kunnen commerciële partijen hun investeringen en beleid afstemmen. Zolang die lange termijn niet duidelijk is, houdt iedereen zijn hand op de knip.
Michiel: klinkt logisch, maar het zit volgens mij iets anders in elkaar. Die kolencentrales mochten er komen *omdat* zij zouden investeren in CCS. Die centrales bestaan dus bij gratie van CCS. Om dan achteraf te zeggen: ha, de wereld is veranderd dus we doen het anders, dat lijkt me niet eerlijk.
Let wel: ik weet niet precies wat er afgesproken is (dat weet de gemeenteraad ook niet – red.), dus misschien was de afspraak wel ‘jullie mogen een kolencentrale bouwen, mits jullie CCS toepassen als het economisch uitkomt’, dan vind ik het prima, want dan is het de fout van de gemeenteraad om bizar slechte afspraken te maken.
We moeten dus even wachten met conclusies trekken over de schuldige tot de exacte afspraken boven water komen.
Zie ook https://www.gemeente.nu/ruimte-milieu/gemeenteraad-wil-energiebedrijven-aan-co2-afspraken-houden/
“De energiebedrijven ENGIE en Uniper hadden in 2008 beloofd het broeikasgas van hun nieuwe kolencentrales op de Maasvlakte af te vangen en op te slaan in een leeg gasveld onder de Noordzee. Die gedane beloften zijn waarschijnlijk boterzacht en moeilijk afdwingbaar, vrezen de betrokken fracties. Op grond van die beloften verleende Rotterdam echter wel toestemming voor de bouw van de energiecentrales.”
http://www.leefbaarrotterdam.nl/index.php/lr/comments/kortzichtigheid
Die kolencentrales mochten er komen , omdat het college met de VVD en GROEN LINKS zwichtte voor de kolenlobby.
Iets anders. We kunnen dat overtollige CO2 toch naar het gat in de Ozonlaag sturen om dat te dichten en veel CO2 opvangen en weer loslaten bij al die duizenden vierkante kilometers door zure regen ontboste gebieden?
De auteur gaat voorbij aan het feit dat nog minstens 20 jr kolenoverslag zal zijn in Rotterdamse haven. Loopt wel terug. Bovendien moet Ties in de gaten houden dat Havenbedrijf alleen maar fascilerend is: m.a.w. bedrijfsleven moet het zelf doen. Het is wél teleurstellend dat kolencentrales afhaken. Zij hebben een rekensom gemaakt die waarschijnlijk over de toekomst negatief uitpakt. Laatste opmerking: Ties en zijn compaan moeten zich niet laten sponsoren door bedrijfsleven. Daardoor worden ze niet meer als onafhankelijke journalisten beschouwd.
Beste Hans,
kolenoverslag ≠ kolenstook tbh elektriciteitswinning. Volgens velen is dat laatste al snel niet meer nodig, en volgens het Havenbedrijf moet hoe dan ook bij de kolenstook de CO2-uitstoot fors beperkt gaan worden, wat nu dus op de lange baan gaat bij Engie/Uniper.
Je analyse dat het Havenbedrijf fasciliterend is klopt, maar dat betekent niet dat ze niet zou kunnen sturen. Zie bijvoorbeeld het Havenbedrijf van Amsterdam (na Rotterdam de grootste steenkoolhaven van Europa). De stip op de horizon die zij zetten: vanaf 2030 geen kolenoverslag meer in onze haven. Niet om aan te geven dat dat per se de juiste weg zou zijn, maar wel om aan te geven dat er best alternatieven zijn.
O ja, en waar haal je vandaan dat ik me zou laten sponsoren door bedrijfsleven? Niet dat ik er niet voor open sta, voor het juiste bedrag is alles bespreekbaar. Wie moet ik bellen?
” Bovendien moet Ties in de gaten houden dat Havenbedrijf alleen maar fascilerend is: m.a.w. bedrijfsleven moet het zelf doen.”
Fascinerend woord, fascilerend. Maar daarnaast: het Havenbedrijf Rotterdam is (bij mijn weten) juist één van de weinige havens die niet meer alleen faciliterend is, maar ook zelf geld wil steken om specifieke ontwikkelingen aan te jagen (en daarmee dus andere ontwikkelingen te benadelen). Zie bijvoorbeeld http://www.rotterdamportfund.com/nl/