Nu het stof is neergedaald rondom de naamswijziging van kunstcentrum Witte de With, is het tijd om te bespreken welke geschiedenis wij willen zien in Rotterdam. Niet met platitudes van een goud of fout verleden maar vanuit historisch besef, vindt Marianne Klerk.
Al 4 reacties — discussieer mee!
Goed en genuanceerd stuk. En inderdaad: please alle onderbuikiërs terug naar onderbuikië…
Ik parafraseer een zin in het blog van CDA kamerlid René Peters: “Maar zouden veel Rotterdammers weten wie Churchill nu eigenlijk was? Laat staan dat ze weten wat hij gedaan heeft en waar hij voor stond?”Het eerste moet gedeeltelijk bevestigend worden beantwoord, het tweede ontkennend. Zelfs de universiteit Leiden wist het niet toen Churchill in 1946 een eredoctoraat door Cleveringa werd uitgereikt. http://www.leidenuniv.nl/nieuwsarchief2/975.html Als er toen al een onderzoeksplicht was en ik meen dat een wetenschappelijke instelling als de universiteit Leiden die toen al zeker had, je geeft als universiteit voor broddelwerk immers geen doctoraten af, dan heeft de universiteit Leiden haar onderzoeksplicht grondig verzaakt. Ik noem de criteria zoals genoemd op grond waarvan Churchill dit eredoctoraat zoals professor Escher deze noemde, heeft verkregen. En nu citeer ik: ” het doctoraat kan worden toegekend aan een persoon die door karakter en hoogstaande moraal de loop van de geschiedenis in gunstige zin heeft beïnvloed.”( cit einde ). Maar wie wéét nu eigenlijk dat Churchill een massamoordenaar was die tal van grove schendingen van de menselijkheid op zijn naam had, zo groot dat hij zich kwalificeerde om in een adem genoemd te worden met Hitler, Stalin en Mao Tse Tung? Ik noem er enkele waar slechts weinigen in Nederland kennis van hebben en zeker René Peters niet: De Bengaalse hongersnood met 3 tot 4, 5 miljoen doden in 1942/1943 bewust veroorzaakt door Churchill en de Britse terreur met moord, marteling en onderdrukking in Kenya in de vijftiger jaren met honderdduizenden doden . Zie Madhusree Mukerjee. Churchill’s Secret War: The British Empire and the Ravaging of India during World War II en Caroline Elkins. Imperial Reckoning: The Untold Story of Britain’s Gulag in Kenya . Niet waar? Zie dan eens: https://www.youtube.com/watch?v=XOxXZ3rNISc en https://www.youtube.com/watch?v=pPdAgy1vJtI . Ik ben bezig om ALLE namen in de publieke ruimte die refereren aan de oorlogsmisdadiger Churchill uit de openbare ruimte te verwijderen. Witte de With was per saldo een kleine krabbelaar i.v.m. Churchill.
De discussie over de naam Witte de With is in de eerste plaats politiek; uit Amerika overgewaaid zwart activisme probeert in Rotterdam voet aan de grond te krijgen. Het zijn vooral gekleurde Amsterdammers die dit politieke vuurtje opstoken.
Niettemin – nuchterheid en eerlijkheid vormen altijd de beste verdediging – hebben ze een punt?
Ja. Ik kan een naamswijziging van kunstencentrum Witte de With wel billijken, want het getuigt inderdaad van onnadenkendheid om een kunstcentrum in de Witte de Withstraat naar een hardhandig optredende VOC-admiraal te noemen.
Dat geldt overigens niet voor de straatnaam Witte de With. Die verbindt ons, zoals Marianne Klerk terecht opmerkt, in ons nationale gevoel. En daar maken goede en slechte dingen deel van uit, dus ook de goede en slechte daden van Witte de With.
Anders is dat voor een kunstcentrum dat een internationale uitstraling beoogt. Kunst is m.i. het zichtbaar maken van het ongewone, het andere en het kweken van empathie daarvoor. Het heeft in de aard een voortrekkersrol. We moeten dus inderdaad op zoek naar een betere naam.
Hier mijn suggestie aan de nieuwe directeur Sofía Hernández Chong Cuy.
Ik zou Witte de With omdopen tot Cheops – naar een gedicht van de grote Rotterdamse dichter J.H. Leopold. Leopold gaf zijn leven lang les op het Erasmiaans gymnasium aan de Wytemaweg, die in het verlengde van de Witte de Withstraat ligt. Een stenen zuil met daarop zijn portret en een door hem vertaald kwatrijn van de Perzische dichter Omar Khayyám stond jarenlang in het Museumpark. Tot het op een dag spoorloos verdween, zoals wel meer kunstwerken in Rotterdam.
Cheops is een goed klinkende internationale naam met dus een duidelijke connectie met Rotterdam. Cheops verwijst ook naar de beroemde piramide, en dus naar de slaven die hem bouwden. De naam symboliseert dat slavernij in allerlei soorten en maten in de wereldgeschiedenis voortkwam. Als geschiedenis werkelijk belangrijk voor je is, zou je die nuances moeten willen blootleggen. Om te voorkomen dat iemand ooit in slaap valt in Cheops zou ik voorts aan de gevel van Cheops een verbinding willen maken tussen de Hollandse dichtkunst en Arabische dichtkunst door daar een regel te hangen van de homoseksuele dichter Abu Nuwas (750-810), een groot liefhebber van jongensfeestjes.
‘De eerste regel luidt: wie hier in slaap valt neuken we.’
Maar een naamswijziging is niet genoeg. Het gaat ook om het creëren van een nieuw concept. Dat kunst de allerindividueelste uitdrukking is van de allerindividueelste emotie, hebben we nu wel gehad. Het is simpelweg tijd dat de mensen weer naar elkaar toegroeien. Ik zou Mutual Enlightenment – Wederzijdse Verlichting van culturen – willen introduceren als nieuwe radicale middenweg tussen alt-right en cultuurmarxisme. Cultureel humanisme dient onze gespleten tijdgeest – ‘onverstand was allerwegen’ – te helen.
Tot slot. Recent schreef ik een stuk voor de onlinekrant Rotterdam Vandaag & Morgen over Rotterdammers in Wikipedia. Behalve dat bleek dat Rotterdamse cultuurmakers in vergelijking met Amsterdamse cultuurmakers daarin zwaar ondervertegenwoordigd zijn, deed ik een verrassende bijvangst: geografie bleek boven kleur te gaan. Overdreven gezegd: zowel blank als kleur uit Amsterdam staan in Wikipedia, zowel blank als kleur uit Rotterdam ontbreken. Je zou het bijna geografisch racisme noemen. Wat Rotterdam betreft, kunnen blank en kleur dus beter samenwerken om cultureel iets te bereiken, ze zitten in hetzelfde schuitje.
Kortom, laat Rotterdam vooral zijn eigen culturele weg kiezen. De Amsterdamse weg – die van cultuurmarxisme en Identity Politics – loopt dood. Die van alt-right trouwens ook.
Whoeha!