Het politieke Junglebook deel 2: D66 versus D66

Jos Verveen, wat een fenomeen. Zijn naam was de afgelopen weken niet uit de Rotterdamse media weg te branden. De D66-gemeenteraadsfractie had haar buik zo vol van zijn strapatsen dat ze hem uit de fractie zette. Daarmee was de wankele coalitie van Leefbaar Rotterdam, CDA, D66 en ChristenUnie voor de tweede keer in nog geen half jaar haar meerderheid in de raad kwijt. En wederom was het niet door slim spel van de verenigde oppositie maar door bizarre ontwikkelingen in eigen kring.
Niet voor niets doopte ik mijn verkiezingscolumns “Junglebook” want in de Rotterdamse politiek kan het altijd nog gekker, vreemder en absurder dan ik en andere toeschouwers zich kunnen voorstellen.

Verveen had uit de school geklapt. En niet zo’n klein beetje ook. In een twee pagina’s groot interview in het Rotterdams Dagblad, gunde hij ons een kijkje in de keuken van de D66-fractie. In die keuken werkten – met één uitzondering – alleen maar tamme, makke, ja zelfs een beetje laffe hulpjes, die zich braaf voegden naar de instructies van chefkok Joost Eerdmans van Leefbaar Rotterdam. Wie de uitzondering vormde, laat zich raden. En toch heb ik een zwak voor Verveen.
Hij is een van de markante Rotterdamse raadsleden. Immer goedgebekt, doet hij onverstoorbaar zijn werk. Heeft een fijne neus voor publiciteit en is hyperactief op de sociale media. Maar – nog veel en veel belangrijker – hij heeft een herkenbare inhoudelijke agenda. Van alles wat met Feyenoord te maken heeft, via het uitgaansleven en de stadsinitiatieven tot de jeugdcultuur: Verveen is er als een D66-haantje bij om zijn stempel op de discussies te zetten.

Hij heeft één politieke handicap: hij is stront- en stronteigenwijs. Zeg maar, à la Arno Bonte van Groen Links, maar dan twee keer zo heftig. En dat maakt hem binnen zijn fractie een voortdurende pain in the ass voor zijn collega’s en vooral voor de fractievoorzitter. Al in 2014 probeerde D66 van hem af te komen door hem zwaar onverkiesbaar te zetten op de kandidatenlijst. Maar Verveen liet zich niet afvoeren als een mak schaap (ook daarmee verdiende hij bij mij bonuspunten). Hij vocht terug en met succes. De D66 leden zette hem fors hoger op de lijst en hij werd met een vloeiende beweging in de gemeenteraad herkozen.
Nu, vier jaar later, voelde hij de bui weer hangen. Om zich in te dekken tegen een nieuw debacle, wierp hij zich op als een van de kandidaat-lijsttrekkers. Dat leek de zekerste weg naar verlenging van het felbegeerde raadslidmaatschap. Deze actie bleek evenwel een Erasmusbrug te ver. Hij legde het kansloos af tegen een buitenstaander, tegen een niet-zittend raadslid dus.
Die afrekening hing in de lucht. Vanaf dag 1 leefde bij D66 zo veel ongenoegen en schaamte over de samenwerking met Leefbaar Rotterdam dat bijna alle zittende fractieleden zijn afgeserveerd. De helden van 2014 werden de zondebokken van nu. Verveen ontsprong op het nippertje de dans. Hoog staat hij niet. Maar ongetwijfeld zou hij met een uitgekiende actie voldoende voorkeursstemmen binnen halen om zijn politieke loopbaan met een derde termijn voort te zetten.

Dat was het scenario tot twee weken terug. Tot de dag dat hij uit de fractie werd gezet dus. Verveen is nu tegen wil en dank een eenmansfractie. De groep-Verveen zeg maar, waarbinnen hij alleen bij zichzelf te rade hoeft te gaan om zijn poignante standpunten in te nemen. Zonder tegenspraak. Zonder fractiediscipline. Zonder coalitie-afspraken. Het zijn voor Verveen heerlijke tijden. Maar opgelet: hij staat nog wel mooi op de D66-kandidatenlijst en dus is de grote vraag of D66 hem ook daar vanaf haalt. En zo ja: op welk moment. Hier is een zenuwoorlog aan de gang met grote amusementswaarde.
Mijn gok? Dat D66 tot het aller-, allerlaatste moment wacht met het in gang zetten van royement en het schrappen van Verveen als kandidaat-raadslid. Tot 5 februari, de Dag Van Kandidaatstelling. Een minuutje voor de lijst officieel ingediend wordt bij het Centraal Stembureau. En als dat inderdaad het geheime plan is dan zou Verveen wel eens lelijk het nakijken kunnen hebben. Het is dan veel en veel te laat om nog met een eigen partij en dus met een eigen lijst te komen. En daarmee zou zijn politieke droom een bruut einde komen.
Want van één ding ben ik echt honderd procent overtuigd: Verveen wil er ontzettend, ongelooflijk en hartstochtelijk graag weer bij zijn als in de loop van maart 2018 de nieuwe gemeenteraad van Rotterdam aan de slag gaat. En op een gekke manier hoop ik ook nog dat Rotterdam weer vier jaar van zijn politieke vernuft kan gaan profiteren. Al zijn strapatsen en eigenaardigheden ten spijt.