In deze columnserie deelt Michelle-Aimée maandelijks verhalen vanuit haar werk als straatarts. Dit keer een volks tafereel dat ontstaat, wanneer regels een barrière opwerpen.
Er wordt gebeld naar onze spoedlijn: een verwarde man in de buurt. Van zijn dossier word ik niet veel wijzer. Zijn vorige huisarts beschrijft hem als zorgmijder en zijn achternaam suggereert een migratieachtergrond. Voor de rest ga ik blanco naar hem toe.
Omdat niemand open doet, klop ik op de deur van zijn buren. Een dame van in de veertig, autochtoon, gestreste indruk en ongekamd haar, opent de deur op een kier.
“Wie ben je?”, vraagt ze bozig.
Ik leg uit dat ik huisarts ben en naar binnen wil bij haar buurman. Ze heeft geen tijd om mij te helpen. Op de achtergrond hoor ik kinderen schreeuwen en de sigarettenrook vanuit het huis komt op mij af. Ze zegt dat ze de buurman niet goed kent en sluit de deur. Een andere buurvrouw, Marokkaans, zegt hetzelfde maar laat me binnen om samen na te denken wat te doen.
Na een paar minuten stapt een schele, boomlange, autochtone man binnen. Ik schrik van zijn verschijning. Hij heeft agressief ogende tatoeages. De Marokkaanse vrouw begroet hem vriendelijk. Blijkbaar komt hij hier vaker. Hij is gebeld door de boze buurvrouw en vertelt dat hij het hondje van de patiënt wel eens uitlaat. Ook heeft hij de sleutel en we openen de deur.
Volks tafereel
Aan een statafel zie ik een man onrustig wiebelen. Het stinkt er. De vloer ligt vol peuken, ongewassen kleding en zelfs urine. Dat wij zijn binnengekomen, merkt de man pas later. Tot die tijd bladert hij onafgebroken in een klapper en praat tegen zichzelf. Nederlands spreekt hij nauwelijks en wat ik versta, lijkt vooral onzin. Meewerken aan mijn onderzoek zit er niet in. Ook maakt hij duidelijk dat hij niet naar een ziekenhuis wil. Is hij psychotisch? Heeft hij een beroerte gehad? De boomlange man oordeelt dat de patiënt inderdaad vreemder gedrag vertoont dan normaal.
Er ontvouwt zich een volks tafereel: al snel staan we met vijf mensen in de huiskamer van de patiënt en iedereen bemoeit zich ermee. Over een ding is men het snel eens: de man moet worden opgenomen. Ik probeer duidelijk te maken dat regelgeving dat niet toelaat, als iemand zelf niet wil. De buurtbewoners overtuigen, lukt me niet en ze worden boos: ik neem mijn verantwoordelijkheid niet als arts. Als hij straks van de trap valt en doodgaat, is het alvast míjn schuld! Ik voel me machteloos en onder druk gezet. De bewoners en ik spreken elkaars taal niet, terwijl iedereen het Nederlands toch redelijk beheerst.
Wanneer doordringt dat de oplossing niet van mij gaat komen, gebeurt er iets moois. In hun verschillende talen proberen ze tot de patiënt door te dringen, om hem te overtuigen wél naar een ziekenhuis te gaan. En dat lukt! Het grote probleem bleek dat niemand voor zijn hondje zou zorgen. De ongekamde, boze buurvrouw biedt meteen aan dat te doen, waarna de man vrijwillig de ambulance instapt en zijn huis weer leeg stroomt.
Het raakt me te zien, hoe in korte tijd een groepje mensen zich mobiliseert en constructief deel wil nemen aan het vinden van een goede oplossing. Ze laten oordelen varen, die ze van achter hun raam hebben. Dat houdt in, dat als het erop aan komt, autochtoon en allochtoon gewoon met elkaar willen samenwerken voor een belangrijke, gedeelde waarde. In dit geval: de gezondheid van hun buurtbewoner.
Stemhokactivisme
En dat in een wijk waar PVV en DENK regeren. Zij kregen hier tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van vorig jaar de meeste stemmen, terwijl deze uitersten elkaar op straat gewoon vriendelijk gedag zeggen. Het stemhokactivisme is een manier waarop de systematische brainwash door polarisatienieuws in deze wijken het gewenste effect krijgt, want overleven overstijgt etniciteit.
Bijna iedereen hier leeft in een te kleine woning, heeft moeite met rondkomen, ervaart een slechte gezondheid, is bang om ’s avonds over straat te gaan en ondervindt geluidsoverlast. Of er nu een Surinaamse oma, Marokkaanse vader of Turkse dochter tegenover me zit, ze vertellen hetzelfde verhaal. Het gaat dus niet om etniciteit maar om de sociaal economische status die als katalysator werkt voor hun problemen.
Gezien de ruime mate waarin mijn patiënten dagelijks met voor hen onoplosbare problemen worden geconfronteerd, is het logisch dat zij boos zijn en deze boosheid ergens op willen richten. Bijvoorbeeld op elkaar. Van armoede worden mensen onverdraaglijk ten opzichte van hun ogenschijnlijke gelijken.
Samenwerken
De scheidslijn tussen de Nederlandse cultuur en de islam is door de polariserende partijen veelvuldig benadrukt. Nog even: in aanloop naar de landelijke verkiezingen van vorig jaar werd gedebatteerd over de Nederlandse identiteit, het volkslied, de bedreiging van de islam en moslims als slachtoffer. Wanneer ik kijk naar waar de politieke partijen zich deze lokale verkiezingen sterk voor maken, zie ik veel overlap. Natuurlijk zijn er de bekende verschillen tussen links en rechts maar eigenlijk zijn de politieke partijen het nog nooit zo met elkaar eens geweest. En toch suggereert de politiek dat het land uit elkaar valt door een heel kleine groep mensen.
Maar de bewoners in de straat weten beter. Als ik zie hoe zij opkomen voor die verwarde man, dan heeft niemand het over islam, afkomst of de Nederlandse identiteit. Dan gaat het juist om dingen die voor hen allemaal gelden: gezondheid, veiligheid van de buurt en eenvoudige toegang tot voorzieningen. Het laat me ook zien dat er een afstand is tussen hen en mij, waarin ik sta voor het systeem dat voor hen met regels barrières creëert. Maar niet het systeem bracht deze casus tot een goed eind. Dat konden alleen zijzelf, de bewoner, door samen te werken.
Ik hoop dat zij op 21 maart niet ten prooi zijn gevallen aan populistische praatjes, maar stemmen op een partij die positieve verandering brengt in hun leven. Want uiteindelijk wil iedereen hier hetzelfde: hun levensomstandigheden verbeteren. En ze zullen, net als in het verhaal over de verwarde man hierboven, hun krachten moeten bundelen om dat aan de rest van Nederland duidelijk te maken.
Om te reageren moet je ingelogd zijn. Inloggen kan je hier. Als je nog geen account hebt meld je nu aan als supporter of maak hier een gratis reageerdersaccount aan.