De cursus is al halverwege en mevrouw is wéér haar cursuscontract vergeten. Iedereen heeft het al ingeleverd, behalve zij. Zonder cursuscontract heeft de Sociale Dienst geen bewijs dat mevrouw op taalles zit. Het risico bestaat is dat ze gekort wordt op haar uitkering.
‘Die zijn we vergeten, zoon. We zijn oud,’ verklaart ze in het Riffijns.
‘Wie zijn “we”?’ vraag ik.
Ze zucht, en zwijgt.
Ik kijk haar goed aan. Ze heeft een rimpelloos, jeugdig gezicht. Écht oud kan ze dus niet zijn. Toch spreekt ze op een toon van staalharde berusting, alsof ze veel te oud is om veranderingen aan te brengen in haar leven. Mijn wijlen oma sprak ook zo. Nooit in de ik-vorm, altijd in de wij-vorm. Was ze duizelig en bedlegerig, dan waren we allemaal duizelig en bedlegerig. Had ze trek in bruin brood en olijfolie, dan hadden we allemaal trek in bruin brood en olijfolie. Had ze na twee kruimels alweer genoeg van bruin brood en olijfolie, dan hadden we allemaal genoeg. Mijn oma is er oud mee geworden, 93 jaar om precies te zijn.
Ik vraag mijn cursist hoe oud zíj is.
‘Vijfenveertig, zoon.’
Vijfenveertig. Dat valt mee. En als haar leraar vind ik het eigenlijk niet zo gepast dat ze me steeds “zoon” noemt. Zij is maar een paar jaar ouder dan ik. Moet ik er iets van zeggen? Ik hint slechts: ‘Er zijn mensen die zeggen dat het echte leven pas op je vijftigste begint.’
Ze tilt gelaten haar schouders. ‘Zij hebben geen problemen, zoon. Wij wel.’
‘Wat voor problemen?’ vraag ik.
‘We hebben kinderen, zoon. Ze luisteren niet. Ze bellen niet. Ze doen maar. God heeft de wereld tot een ellendige plaats gemaakt, zodat we des te meer verlangen naar de dood.’
‘Dat zijn zorgen, mevrouw,’ relativeer ik. ‘Die zorgen hebben alle ouders.’
‘Ik wil leren!’ roept ze ineens. ‘Écht waar!’ Onrustig wipt ze op haar stoel. Haar ogen vlammen op. Maar de opleving is van korte duur. Klagerig vervolgt ze: ‘Maar we zijn alleen. Onze kinderen hebben geen vader. Die is hertrouwd en wil niks met onze kinderen te maken hebben.’
Sinds ik docent Nederlands voor anderstaligen ben, voel ik me hoe langer hoe minder docent Nederlands en hoe langer hoe meer maatschappelijk werker. Mijn cursisten willen heus wel leren, maar ze hebben teveel andere zorgen aan hun hoofd. Ze geven aan dat hun hoofd letterlijk en figuurlijk volzit met problemen. Wat zij nodig hebben is niet alleen een leraar Nederlands maar bovenal een maatschappelijk werker die hen begeleidt naar een beter leven, of in ieder geval de hoop daarop.
Ik keer terug naar de aanleiding van ons gesprek: het cursuscontract. ‘Hoe kan het toch dat u het weer vergeten bent? Zeg niet dat we oud worden, want sommige mensen zijn ouder dan u en zij hebben hun contract wél ingeleverd.’
Eindelijk gaat ze met de billen bloot. ‘Dat zijn we kwijt, zoon.’
Omdat mevrouw thuis niet veel ruimte heeft en de kinderen alles pakken wat los en vastzit, heeft ze het verstopt op een plek waar alleen zíj bij kan. Tenminste, dat dácht ze. En toen is ze het kwijtgeraakt. ‘Zo gaan die dingen, zoon. Wat doen we eraan?’
Ik laat haar beloven dat ze thuis nog eens heel goed naar het contract gaat zoeken.
Ze belooft het.
De volgende les verscheen mevrouw niet met lege handen. Ze kwam kordaat binnengestapt.
Om te reageren moet je ingelogd zijn. Inloggen kan je hier. Als je nog geen account hebt meld je nu aan als supporter of maak hier een gratis reageerdersaccount aan.