Veel cursisten hebben zichzelf geharnast met aannames en rechtvaardigingen. Beperkingen die met een beetje oefening en geduld verholpen zijn, zoals de vervoeging van regelmatige werkwoorden, worden opgeworpen als fatale argumenten in de strijd, die weinig meer behelst dan het verlangen naar erkenning voor het eigen onvermogen. “Ik kan niet lezen”, “ik kan niet schrijven”, “ik kan niet spreken”, “ik kan niet concentreren”, want alles is “moeilijk”.
Ik wil iets aan die negatieve instelling doen en schrijf op het bord de volgende onaffe regels:
Ik ben ___
Ik kom uit ___
Ik woon ___ jaar in Nederland
Ik hou van ___
Ik hou ook van ___
En ik hou ook heel veel van ___
Aan de cursisten is de opdracht om een voor een naar voren te komen en aan de hand van de open plekken in de regels een korte presentatie van zichzelf te geven.
Niemand durft als eerste te gaan, behalve Golshan (52). Ze komt uit Afghanistan en woont acht jaar in Nederland. Ze houdt van haar kinderen en van het gebed. ‘En ik hou ook heel veel van talen. Ik kan overal wonen.’ Ze heeft al gewoond in India, waar ze Hindi leerde spreken; in Libanon, waar ze Arabisch leerde; in Engeland, waar ze Engels leerde; en nu ze in Nederland woont, leert ze met veel ijver de Nederlandse taal.
Golshan wil demonstreren dat je als vluchteling geen speelbal hoeft te zijn van overmachtige factoren, maar opnieuw kunt beginnen
Golshan is een vrouw met een missie. Ze zegt het niet met zoveel woorden, maar ze wil iets demonstreren. Wat dan precies? Dat je als vluchteling geen speelbal hoeft te zijn van overmachtige, ongrijpbare factoren. Dat je met leergierigheid en een positieve instelling opnieuw kunt beginnen.
Ik ben blij dat Golshan als eerste is gegaan. Ik hoop dat zij met haar positieve instelling haar medecursisten tot voorbeeld kan strekken.
Na Golshan treedt Osman naar voren. De Koerd uit Irak wil vrede en rust. Hij heeft twaalf jaar bij de Peshmerga gezeten en met eigen ogen gezien waartoe gewone mensen in extreme omstandigheden in staat zijn. Nog altijd slaapt hij er slecht van. ‘Er zit een bom in mijn hoofd,’ zegt hij.
‘Waar hou je van?’ vraag ik.
Op het bord vult hij in: ‘Ik hou van dieren. Ik hou ook van dieren. En ik hou ook heel veel van dieren.’
Ik vraag of hij een voorkeur heeft voor een bepaald dier.
‘Ik hou van alle dieren.’
Pas na het aandringen van zijn medecursisten geeft hij te kennen een toch wel grote voorkeur voor vogels te hebben, zoals zwanen en meerkoeten, maar vooral voor nijlganzen. Zijn blik dwaalt af naar een onbestemde verte wanneer hij zijn bewondering voor deze vogel onder woorden brengt.
Na Osman spreekt Najoua. Zij komt uit Marokko en woont al vierentwintig jaar in Nederland. ‘Ik hou van de Koran. Ik hou ook van couscous eten. En ik hou ook heel veel van couscous maken.’ Ze lacht er schuchter bij en iedereen kan uit haar houding opmaken dat ze zich niet graag onder vreemde mannen bevindt. Het liefst zat ze in een klas met alleen vrouwen. Ze staat erbij alsof ze zich ieder moment uit de voeten kan maken.
‘Laten we couscous maken en couscous eten bij elkaar zetten,’ stel ik voor. ‘Wat zou je dan nog willen toevoegen? Waar hou je nog meer van?’
‘Mijn man,’ zegt ze.
‘Wat voor werk jouw man doen?’ vraagt de altijd vrijmoedige Turk Aydin, die al heeft laten weten dat hij slechts één liefde heeft: voetbalclub Fenerbahçe.
‘Mijn man niet werken, mijn man in gevangenis,’ bekent Najoua.
Aydin springt op van vreugde. ‘Jouw man in gevangenis? Welke? De Schie? Ik was daar ook! Wollah, ik was daar!’
Een gelach barst los. En Najoua maakt van de vrolijke gelegenheid gebruik door zich onopvallend uit de voeten te maken.
Said el Haji is docent en schrijver. Hij geeft Nederlandse taalles en deelt tweewekelijks de bijzondere verhalen die hij meemaakt met zijn leerlingen. Lees hier meer verhalen uit de serie.
Om te reageren moet je ingelogd zijn. Inloggen kan je hier. Als je nog geen account hebt meld je nu aan als supporter of maak hier een gratis reageerdersaccount aan.