Drijvende eilanden voor actie, avontuur en ontdekking: de ambities van Studio Ossidiana

Hoe zijn jullie eigenlijk in Rotterdam terecht gekomen?

Covini: ik studeerde zelf eerst in Milaan, daarna in Lissabon. Voor mijn master was de TU Delft een logische keuze. Het heeft een goede naam en je hoort er iedereen over spreken. Ik woonde een tijdje in Delft maar dat voelde na een tijdje te klein. Giovanni werkte destijds in Rotterdam dus het was logisch om hier naartoe te verhuizen.

Hoe was Delft voor jullie?

Belliotti: Ik kom van een traditionele architectuuropleiding met hele sterke ideeën, maar ze wijzen allemaal dezelfde kant op. De verschillende mogelijkheden en methodes van de TU Delft zijn een stuk diverser.

Covini: Er zijn ontzettend veel verschillende afdelingen in Delft. In je groep vrienden doet iedereen wat anders. Ik had het idee dat in Milaan destijds bepaalde stijlen en architecten haast dogmatisch op de studenten werden gelegd. In Delft leer je de principes achter deze stijlen te begrijpen en op je eigen manier toe te passen.

Waar komt jullie fascinatie voor materiaal vandaan?

Covini: Tijdens mijn master werd ik nieuwsgierig naar de manier waarop materiaal een rol speelt in het ontwerpproces in plaats van de toepassing achteraf. Pas nadat ik  afstudeerde door deelname aan het programma voor Talentontwikkeling van het Stimuleringsfonds voor de Creatieve Industrie, kon ik de relaties tussen materiaal, architectuur en ambacht echt onderzoeken. Zo experimenteerden we voor Petrified Carpets met het storten, kleuren en geven van texturen aan beton.

Bellotti: Hoewel ik een achtergrond heb in stedenbouwkunde, interesseerde het me altijd om mezelf uit te drukken door middel van materialen en objecten. Door modellen te maken verkennen we de grootte, schaal en materiaal, maar ook hoe het object zich verhoudt tot zijn omgeving.

Het valt me op dat de foto’s van de projecten meer over de details gaan dan over het gehele project. Hoe kijken jullie daar zelf naar?

Bellotti: Wij beschouwen de foto’s als beelden an sich, ze hoeven niet per se het project uit te leggen. Fotografie is voor ons een middel om onze eigen projecten en modellen te verkennen.

Het interieur van Op het Dak is een van de eerdere werken van Studio Ossidiana. Zijn er daarnaast nog andere projecten in Rotterdam?

Covini: Op het moment werken we met Het Nieuwe Instituut samen aan een tentoonstelling en vorig jaar heb ik samen met Frederik Pöll aan de Rotterdamse Academie van Bouwkunst een ontwerpstudio over nieuwe publieke ruimtes en monumenten voor Rotterdam begeleid.

Vergelijken jullie jezelf met de Nederlandse architectuurbureaus?

Covini: Ik wil niet generaliseren maar materialiteit en tactiliteit, de ervaring van de aanraking met materialen, lijken in Nederland een ondergeschikte rol te hebben. Daar tegenover staat dat de materiaalkeuze vaak wel onderdeel is van een verhaal. Dit verhalende aspect proberen we in ons werk terug te brengen.

Bellotti: In Nederland heerst er een lichtheid en optimisme rondom architectuur en vormgeving. Men staat open voor nieuwe ideeën, onderzoek, en we omarmen deze cultuur volledig.

In jullie werk onderzoeken jullie de relaties tussen mensen, planten en dieren. Hoe is dat zo ontstaan?

Bellotti: Een van de studio’s die ik tijdens mijn studie volgde ging over biodiversiteit. Het ging alleen maar over de technologische en kwantitatieve aspecten van duurzaamheid. De emotionele en sentimentele relaties die je met de natuur en dieren aan kan gaan ontbraken volledig. Architectuur kan juist daarin een belangrijke rol spelen. Wij zien daarom het ontwerpen van objecten en ruimtes als een intermediair tussen leefomgevingen, dieren- en plantensoorten.

Dit soort relaties willen aangaan is een terugkerend thema in jullie werk. In jullie winnend voorstel voor de Prix de Rome, Amsterdam Allegories, stellen jullie in het Sixhaven gebied in Amsterdam-Noord verschillende eilanden voor die de bezoekers uitdagen tot actie, ontdekking en avontuur. Waarom zijn deze relaties zo belangrijk voor jullie?

Covini: We willen vanzelfsprekendheden uitdagen. Zo ontwerpen we voor een school in Vleuten een speeltuin waarbij hierbij we bepaalde speelactiviteiten niet vastleggen in de vorm van een schommel of wip, maar juist mogelijkheden bieden voor kinderen om eigen spellen te verzinnen. In onze projecten willen we verschillende vormen en mogelijkheden van toe-eigening faciliteren.

Bellotti: Daarbij spelen de objecten een belangrijke rol: ze vertellen een verhaal en dagen tegelijkertijd de gebruiker uit tot actie.

En Rotterdam dan? De stad ondergaat een hevige transformatie. De ruige havenstad die inmiddels populair en aan het gentrificeren is. Welke rol zien jullie voor Studio Ossidiana in deze transformatie?

Covini: In de toekomst willen we graag samenwerken met de gemeente Rotterdam. Een stad zoals Rotterdam, met haar vooruitstrevende architectuur, zou in nieuwe, meer experimentele vormen van publieke ruimte kunnen investeren. Publieke ruimtes die uitdagen tot improvisatie, verrassingen, bewondering en actie in plaats van consumptie. Publieke ruimtes waar de onvoorspelbaarheid van het stadse leven wordt gevierd.

Bellotti: Met onze voorstellen hopen we tot nieuwe publieke ruimtes te komen die zowel betekenis ontlenen aan de Rotterdamse identiteit, als deze identiteit opnieuw vormgeven. Publieke ruimtes die de nieuwe gebruiken, angsten en ambities van de stad vormgeven. Publieke ruimtes die niet alleen de verschillende bewoners met elkaar verbinden, maar ook met de verschillende leefomgevingen, dier- en plantsoorten die de stad rijk is.

Wat betekende de Prix de Rome voor jullie?

Covini: Het heeft zoveel veranderd. We hebben er ontzettend veel aandacht en vertrouwen door gekregen. We hebben net een project in Milaan afgerond en zijn met een andere bezig in Almere, beide te danken aan het winnen van Prix de Rome.

Bellotti: Ons voorstel bevat alle thema’s waar wij als bureau aan willen werken. Het is een manifest voor ons bureau geworden.

Hoe ga je om met de commerciële kant van het architectenbureau?

Covini: Je hebt een financiële verantwoordelijkheid voor jezelf, je team en diegenen waarvoor je werkt. Fondsen vinden, contacten onderhouden, al die dingen die erbij komen kijken vragen tijd en inspanning. Als ik onze collega’s zie werken, word ik soms jaloers, omdat zij zich alleen met de leuke dingen bezig houden. Daar tegenover staat weer dat het ontzettend veel energie geeft om je eigen ideeën op al die verschillende manieren te ontwikkelen.

Doen jullie aan acquisitie?

Bellotti: Op het moment worden we voornamelijk gevraagd voor kunstprojecten. Deze projecten bieden veel vrijheid. Wij zien onszelf namelijk als architecten, maar krijgen in deze projecten de vrijheden van een kunstenaar. Als wij een bepaalde vorm willen realiseren, dan hoeven wij de discussie niet te voeren. Een architect moet dat vaak wel. Vorig jaar zijn we daarnaast door Rijksbouwmeester gevraagd mee te doen aan het Young Innovators-programma, waarin we onderzochten hoe je zonnepanelen in monumentale gebouwen kunt integreren.

Waarom worden jullie gevraagd door jullie opdrachtgevers?

Bellotti: (lacht) Dat is alsof je aan je vriendin vraagt waarom ze van je houdt. Ik denk dat onze benadering een ander en fris perspectief biedt. Daarnaast kunnen ze denk ik het publieke karakter van onze projecten waarderen.

Hoe groot is jullie bureau?

Covini: Dat wisselt naar gelang de hoeveelheid projecten, meestal tussen de vier en tien personen.

Voor jullie projecten werken jullie vaak samen met andere kunstenaars, architecten of producenten. Waarom gaan jullie de samenwerking zo graag aan?

Bellotti: Omdat het juist heel fijn is om niet het volledige auteurschap in een project te hebben. Het heeft een bepaalde bescheidenheid om te kunnen toegeven dat je niet alles weet. Onze ervaring is dat er op deze manier ruimte ontstaat waarin de samenwerkende partij zelf speels en experimenteel wordt.

Covini: Zo was de samenwerking met Hurks Prefabbeton, destijds onderdeel van ontwikkel- en bouwbedrijf Hurks, voor Petrified Carpets ongelofelijk. Alles moest van hen perfect zijn. Om de vier objecten te maken zijn er vijftig modellen aan vooraf gegaan. Er is een grote wil binnen zulk soort bedrijven om te innoveren.

Wat voor toekomst zien jullie voor Studio Ossidiana?

Covini: Ik wil graag de ruimtes die we voor de Prix de Rome hebben bedacht in het echt realiseren. Een drijvend eiland ergens op een rivier bijvoorbeeld (lacht).

Bellotti: We vinden het fantastisch om elke keer weer iets opnieuw uit te vinden, zonder enige expertise vooraf. We willen graag onze eigen werkplaats hebben, zodat we meer van het productieproces in huis kunnen halen.