Een hoogbejaarde verslaafde patiënt komt bij huisarts Michelle-Aimée langs. Haar verslaving is legaal en wordt zelfs gesubsidieerd: slaappillen.
“En als je me die pillen verdomme niet geeft, dan gooi ik een bom op jullie praktijk!”
Hallo, en goedemorgen. Mijn dag begint alvast goed. “Ik heb ze nodig en ik heb er recht op! Ik doe je wat aan als je het recept niet doorstuurt!”. Onze patiënt stond bij de apotheek. Daar bleek dat ze de slaappillen, die ze de dag ervoor op onze receptenlijn had besteld, niet had gekregen. Dat klopt, ik wilde namelijk eerst dat ze op gesprek kwam. En dat kwam ze dus, een soort van.
Deze patiënt lijkt gewoon een keurige oma met een net, grijs kapsel boven een witte blouse en een lange rok, die woont in een onderhouden flat op Zuid, twaalf hoog. Een man, twee kinderen, een poes. En een slaappillenverslaving, blijkbaar.
Ongeveer twee miljoen Nederlanders gebruiken slaappillen en dertig procent van hen is 80-plus. De slaappil heet in medische terminologie de benzodiazepine. Het effect is een slaperig en ontspannen gevoel. Met andere woorden: je voelt je lekker, het geeft een roes. Het gebruik is de afgelopen jaren iets afgenomen doordat het uit het vergoedingenpakket is gehaald, om gebruik terug te dringen. Ik zeg ‘iets’, want bijna iedere gebruiker weet dat er een code bestaat die een arts op het recept kan zetten, waardoor het wel vergoed wordt. En er wordt voldoende druk op ons uitgeoefend die code op het recept te schrijven.
In de verslavingszorg ben ik gewend allerlei smoesjes over me heen te krijgen, maar nergens is de manipulatie zo groot als bij de oma met de slaappil. Dit zijn allemaal functionerende burgers, die klassiek verslavingsgedrag gaan vertonen als ik het gesprek aan ga de slaappil af te bouwen.
“Dokter, zonder die pillen kan ik echt niet slapen!”
“U heeft het steeds over bijwerkingen, maar ik slik deze pillen al tien jaar en ik merk er niks van!”
“Als ik niet slaap word ik heel depressief, wilt u dat dan?”
“Als ik die pillen niet kan nemen, ga ik weer alcohol drinken, maar dat wilt u blijkbaar liever.”
“U weet toch wel wat ik allemaal heb meegemaakt, nou, dan ziet u ook dat ik deze pil nodig heb!”
Mijn reactie is standaard. “Weet u wat ik opvallend vind? Als ik aan mijn patiënten vraag of ze gemotiveerd zijn medicijnen tegen een hoge bloeddruk af te bouwen, zegt iedereen ja. Niemand wil namelijk onnodig veel pillen slikken. Maar als ik aan u vraag of u wilt minderen met uw slaappillen, wordt u boos. Hoe komt dat?”
Een slaappil werkt heel even en maakt je dan verslaafd. Als je hem vijf nachten na elkaar neemt, is je brein er al aan gewend. Vanaf dan heb je de pil dus nodig om in slaap te vallen. Onderzoek heeft aangetoond dat een slaappil alleen de eerste drie nachten voor een minimale slaaptoename zorgt, van dertig tot vijftig minuten. Maar dat effect stopt snel, terwijl de bijwerkingen wel blijven bestaan. Daarnaast belemmert het je REM-slaap waardoor je minder uitgerust wakker wordt.
Nog geen reactie — begin de discussie!