Ga naar de inhoud

Gezondheid beheersen is een illusie

Michelle Aimée is huisarts en deelt maandelijks verhalen uit haar werk. Deze keer over de keerzijde van preventief onderzoek en hoe ook zijzelf in een overdiagnose-spiraal kon vervallen.

“Dokter, kunt u álles bij mij checken? Ik wil zéker weten dat alles goed is”. 

Ik heb gemiddeld drie van dit soort consulten per week. Er zijn geen klachten, maar ze willen garantie dat alles goed is. Mijn reactie: “Als ik alles check wat er mogelijk is dan houd je geen bloed over. Dan ga je dáár aan dood”. Dat klinkt cynisch, maar het bevat een kern van waarheid.

Onze samenleving lijkt een obsessie te hebben met angst voor ziekte. Een beetje op je hoede zijn is niet erg, maar inmiddels is de balans doorgeslagen. We zijn zo ontzield dat we zelfs onze gezondheid proberen te beheersen. Een Total Body Scan is op Groupon te koop. Maar ziekte kun je niet voor zijn. 

Afgelopen jaren zijn we opgehitst om te screenen, om ziekte in een vroeg stadium voor te zijn. Maar preventief onderzoek – zo is uitgebreid onderzocht – vergroot de kans op overleving niet. Wat het wel doet, is mensen onterecht geruststellen of ziek maken, angst creëren en afwijkingen opsporen die waarschijnlijk niet aan het licht hadden hoeven komen.

In het illustratieve boek Overdiagnosed: Making People Sick in the Pursuit of Health wordt dit beschreven. Neem het Bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Een verschrikkelijke kanker waar helaas één op de zeven vrouwen mee geconfronteerd worden. Sinds dit is ingevoerd is er bijna een verdubbeling aan ontdekte borstkankers. Toch blijven er bijna evenveel mensen aan doodgaan. Dit is opvallend: je zou denken dat als je het eerder ontdekt er ook meer mensen gered kunnen worden. Dit lijkt helaas niet zo te zijn. De meest gevaarlijke kankers zijn agressief en geven snel klachten. Deze kanker vind je tussen screeningsmomenten in.

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek

Als abonnee van Vers Beton kun je alle artikelen onbeperkt lezen en delen met je eigen netwerk.

Misschien vind je dit ook interessant

De Stadsagenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam