Wat heeft een eenzaam huis in het Oude Noorden gemeen met een huis in een piepklein Servisch dorp? Jelena Barišić schreef een persoonlijke reflectie over het vasthouden aan herinneringen. Met dit essay werd ze genomineerd voor de Joost Zwagerman Essayprijs 2019.
I
Het treinstation in Prijevor stelt weinig voor. Er zijn vier sporen met in het midden een betonnen perron van hooguit een meter breed. Stap je aan de ene kant in, dan kom je binnen tachtig minuten uit in Užice. De andere richting brengt je in een klein uur naar eindhalte Kraljevo. Een kaartje koop je in de trein – het stationshuisje is al jaren buiten dienst. Steek je het spoor over en loop je richting het zuiden over een onverharde weg, dan kom je binnen vijftig stappen uit bij het huis van mijn grootouders.
Elke nacht om 04:58 uur stopt er een trein bij de halte. Een paar keer per jaar ben ik wakker om hem te horen arriveren. Soms val ik direct weer in slaap. Meestal vraag ik me af of er ooit iemand op dit tijdstip uit deze trein stapt, het verweerde perron op, aan de pikdonkere rand van een Servisch dorp met nog geen tweeduizend inwoners.
Ik stelde me vroeger wel eens voor wat er in de verkoopadvertentie van mijn grootouders’ huis zou staan. Ik maakte er een spelletje van om de plus- en minpunten van de woning op te sommen. De drie grote slaapkamers, het uitzicht op de bergen, een bescheiden moestuin waar tomaten, aardappelen en courgettes goed gedijen, de nabije rivier om ‘s zomers verkoeling in te zoeken. Maar ook de scheur in een van de slaapkamermuren op de begane grond, jaren geleden veroorzaakt door een blikseminslag. Het niet bepaald charmante metalen hek dat de heg vervangt sinds mijn grootvader te oud werd om het groen regelmatig te snoeien. En vooral de kille bovenverdieping, waar je jezelf buiten het zomerseizoen met zo’n zes dekens moet bedekken om ‘s nachts geen kou te vatten.
Zou een treinstation op loopafstand van het huis een meerwaarde hebben, of zou de nieuwe bewoner, keer op keer wakker geschud door het nachtelijk gepiep van de treinremmen zijn aankoop betreuren? En die zwerfhonden dan, die tijdens een avondwandeling elk moment uit een maisveld kunnen opduiken om je honderden meters te achtervolgen, hopend op wat restjes oud brood?
Het vergt een objectieve blik om een prijskaartje aan de woning te hangen. Maar hoe kan ik naar het huis waarin ik opgroeide kijken alsof ik het voor het eerst zie?
Nog geen reactie — begin de discussie!