Tenny Tenzer (39) is werkzaam bij RTV Rijnmond en documentairemaker.1 Hij voelt zich op de eerste plaats Rotterdammer, en heeft een Indonesische moeder en een Indische vader. De vader van zijn vader was een Duitser die in het KNIL diende. Jarenlang werkte hij voor de Nederlanders in de kolonie, maar toen de Duitsers Nederland bezetten, veranderde de houding naar de Duitsers in Indië. Ze werden geïnterneerd.
Tenzers opa werd op een schip gezet, maar dat werd in januari 1942 gebombardeerd en zonk.2 “Heel bizar eigenlijk. Er zijn veel zware verhalen uit die tijd. Lang werd er niet over gesproken. Ik merk dat mijn generatie wel meer vragen stelt.”
- Hij maakte onder meer de tv-serie I.N.D.O., over de culturele erfenis van Nederlands-Indië. ↩︎
- Meer over deze scheepsramp en de doofpotaffaire die erop volgde, is te zien in de documentaire De ondergang van de Van Imhoff. ↩︎
- Japan (dat een alliantie had met Duitsland) viel in 1942 het Indische gebied binnen. Europeanen, Arabieren, Chinezen en Indiërs in het gebied kwamen terecht in zogenoemde Jappenkampen of moesten gedwongen arbeid verrichten. ↩︎
- Een in de Tweede Wereldoorlog onder Japans gezag door dwangarbeiders aangelegde spoorweg. De dwangarbeiders waren krijgsgevangenen, geselecteerde burgers uit de interneringskampen en veelal jonge Indonesische mannen. ↩︎
- Mensen die verbonden waren de kolonie Nederlands-Indië, zien zichzelf over het algemeen als Indisch. Wie het heeft over Indonesiërs, doelt op de oorspronkelijke bewoners die – toen de Japanners zich terugtrokken – de onafhankelijkheid uitriepen op 17 augustus 1945. Dat is een controversieel punt, want Nederland zag het overzeese gebied toen ook nog als ‘eigen’ en stuurde soldaten op een politiemissie om ‘orde op zaken te stellen’. Pas in 1949 aanvaarde Nederland onder grote druk van andere landen de onafhankelijkheid van Indonesië. ↩︎
- Meer hierover in dit rapport van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). ↩︎
- De term politionele acties suggereert dat het geweld zich beperkte tot twee militaire acties. Het Nederlandse ministerie van Defensie stuurde in de jaren 1946–1951 bataljons, naar eigen zeggen om de orde en rust in Nederlands-Indië te herstellen. Historicus Marjolein van Pagee wijst erop dat dat misleidend is: in werkelijkheid was Nederland non-stop bezig met het bestrijden van de Republiek Indonesië. ↩︎
- Die taalbarrière probeert Van Pagee zelf te doorbreken door met haar stichting Histori Bersama publicaties over het koloniale verleden van Indonesië in meerdere talen aan te bieden. ↩︎
- Jeffry Pondaag is voorzitter van het Comité Nederlandse Ereschulden, dat al meerdere keren gelijk kreeg in rechtzaken tegen de Nederlandse staat over de oorlogsmisdaden van Nederlandse militairen in Nederlands-Indië. Nederland gaat echter telkens in beroep tegen de uitspraken. In enkele zaken kon dat niet meer en heeft de Nederlandse staat schadevergoedingen betaald aan slachtoffers. ↩︎
