Als het aan de burgemeester ligt valt het Rotterdamse horecalandschap in twee categorieën in te delen: winnaars en verliezers. Verliezer, dat ben je als je denkt dat je ‘nog veel bier kan verkopen op een klein oppervlak’. Winnaars zijn zij die zich aan weten te passen aan de nieuwe realiteit, die volgens Aboutaleb weleens van lange duur zou kunnen zijn.
Het kwam de burgemeester die afstevent op een derde termijn op forse kritiek te staan: “malle, badinerende, rare uitspraken’” aldus Leefbaar Rotterdam. “Aboutaleb laat hen als een baksteen vallen”, aldus Iris Wulffraat, voorzitter van Koninklijke Horeca Nederland (KHN), afdeling Rotterdam.
De uitspraken geven een interessant inkijkje in de visie van het stadhuis op horeca en uitgaanscultuur. Dat de burgemeester weinig op heeft met ‘horecaboeren’ die zoveel mogelijk bier willen verkopen, daar is best in te komen. Maar de sector is veel meer dan dat. Het zijn momenteel juist de kleine horeca-ondernemingen en de podia en clubs die het hardst getroffen worden: ondernemingen die horeca niet als doel zien (lees: bier verkopen) maar als middel om cultuur, ontmoeting en sociale interactie te faciliteren.
Wie nu het hardst getroffen worden zijn de ondernemingen die horeca niet als doel zien (lees: bier verkopen) maar als middel voor cultuur, ontmoeting en sociale interactie
Deze ondernemers zitten vaak met beperkte vierkante meters, ongunstige terrassen, niet op een A-locatie of – in het geval van clubs en podia – in gebouwen die voor kapitalen zijn ingericht om te kunnen voldoen aan de strenge eisen omtrent geluid en veiligheid. Dat maakt het voor hen een stuk moeilijker om zich aan te passen. Terwijl de winnaars van Aboutaleb – de fastfoodketens of grote horecazaken met voldoende ruimte voor de anderhalvemetersamenleving en diepe zakken – de klappen beter op kunnen vangen.
Hoe verwacht de burgemeester dat een club in een kelder tijdelijk wordt omgetoverd tot restaurant? Weet de burgemeester wat een daarvoor benodigde horecakeuken die voldoet aan alle eisen kost, of een afzuiging? Hoe verdien je dat terug temidden van een epidemie?
Aboutaleb’s visie lijkt er een van het recht van de sterkste: als je niet over een grote zak geld beschikt, je locatie niet in de loop ligt of je terras niet groot genoeg is, dan moet je het maar afleggen in coronatijd. Maar, beste Aboutaleb, dan kijken we over een paar jaar uit op een Rotterdam vol Happy Italy’s, bierfabrieken en de zoveelste Mcdonald’s. Zij zijn de echte winnaars van deze crisis, als we niet opletten.
Een kaalslag dreigt juist voor al die kleine initiatieven die Rotterdam levendigheid en diversiteit geven, die het verdiende geld terug laten vloeien naar de eigen stedelijke economie. De plekken die nog wel het onderscheid maken, nu de koopgoten in iedere stad inwisselbaar zijn geworden.Denk aan podia en clubs als de Performance Bar, Mono, Weelde, Annabel, Toffler, Perron, Grounds, Poing of aan cafés en kleine eetgelegenheden als Patricia, Terminus, Op het Dak, Café de Metro of backpackershostels als Ani & Haakien en Room.
Willen we de sluiting van deze geliefde zaken, clubs en podia zomaar accepteren zoals de burgemeester dat doet? Moeten we de opmars van grote horeca-concerns die wel in staat zijn zich staande te houden in deze tijd als fait accompli zien? Nee, natuurlijk niet. We moeten als samenleving juist voor de kleine ondernemers op de bres staan. We hebben het hier over tot voor kort gezonde bedrijven die in de toekomst ook weer gezond zullen zijn.
Bovendien zijn dit zaken die een veel groter goed vertegenwoordigen: ze zijn de lijm van onze civil society op sociaal en cultureel vlak. Om nog maar niet te spreken over ons maatschappelijk erfgoed, over de waarde van deze initiatieven voor onze stedelijke samenleving. Het is wrang dat notabene een pvda-burgemeester die er voor iedereen wil zijn, – voor ‘havenarbeiders en havenbaronnen, party people en shanty-koren’, zoals hij het verwoordde op de nieuwjaarsreceptie in januari 2019 – voorbijgaat aan de waarde die deze ondernemingen toevoegen aan een stad als Rotterdam. Hij reduceert ze tot simpele bierverkopers.
De burgemeester riep ondernemers op ‘om met nieuwe manieren te komen om geld te verdienen en het gezellig te maken in de stad’. Ik heb er een: het idee om als overheid verantwoordelijkheid te nemen, deze sector op waarde te schatten en serieus mee te denken in oplossingen. Dat kan op de volgende manieren:
1. Help ondernemers zich om te vormen
De burgemeester constateerde dat veel horeca-ondernemingen na drie maanden gedwongen sluiting weinig vet meer op de botten hebben. De overheid heeft al het goede voorbeeld gegeven door de daad bij het woord te voegen en gelden beschikbaar te stellen voor omscholing van personeel uit getroffen sectoren. Nu de burgemeester oproept om van podia en clubs, restaurants te maken terwijl de ondernemers in veel gevallen de middelen daarvoor niet hebben, lijkt het me niet meer dan fair dat ook hier de daad bij het woord wordt gevoegd. Als de Doelen steun krijgt waarom dan niet een klein podium? Bied de hardst getroffen ondernemers zowel kennis als middelen om hun bedrijf om te kunnen vormen. Investeer mee in betere luchtbehandeling. Creëer ook een bijbehorende taskforce om ondernemers hierin te begeleiden en te financieren.
2. Maak terrassenbeleid permanent
Wat een verademing is het in aangeharkt Rotterdam: de romantische terrasjes die als paddestoelen uit de grond schoten de afgelopen maanden. Ligstoeltjes op het gras langs de Westersingel en Heemraadssingel. Kaapverdische en Italiaanse terrasjes op parkeerplaatsen langs de Nieuwe Binnenweg. Marokkanen en Indiërs die samen een terras draaien op de West Kruiskade. En heel veel minder ruimte voor auto’s. Zo kan het dus ook. Geen enkele ondernemer wil volgend voorjaar terug naar het oude beleid. Geef de ondernemers nu ze een lange, onzekere winter ingaan alvast een steuntje in de rug: maak het tijdelijke terrassenbeleid permanent daar waar de publieke ruimte dit toelaat.
3. Faciliteer buitenclubs
De traditionele clubs of discotheken verkeren al langer in moeilijkheden sinds de zomers van april tot oktober strekken en gedomineerd worden door festivals. Er is al langer een tendens gaande in de clubscene: steeds meer clubs openen in de buitenruimte. In Amsterdam trekken clubs als Thuishaven, Festimi en Lofi inmiddels vele malen meer bezoekers dan gevestigde indoorclubs als Shelter, Radion of de Marktkantine. En ook in Berlijn trekken de clubs die geheel of grotendeels in de openlucht bestaan, steeds meer de aandacht.
In Rotterdam kennen we nog geen één buitenclub. Plekken als Keilecafe, Weelde of Containerbar komen wellicht in de buurt. Maar zodra daar een speaker boven de 70 decibel komt, staan de DCMR en BOA’s al met bekeuringen te zwaaien. Hoogste tijd voor een inhaalslag dus: treed in overleg met de sector en de net opgerichte N8W8 en ga samen op zoek naar locaties waar unieke outdoorclubs kunnen ontstaan, zodat de clubscene en aanverwante beroepen kunnen overleven en Rotterdam op termijn zelfs weer kan opbloeien als uitgaansstad.
4. Maak ruimte voor maatwerk in de Rotterdamse horecawetgeving
Rotterdam kent een streng horeca- en evenementenbeleid. En er is weinig ruimte voor maatwerk. Terwijl uitgaanscultuur een steeds belangrijker wordende economische en culturele motor voor grote steden is. In Amsterdam wordt bij vergunningverstrekking voor 24-uursclubs gekeken wordt naar inhoud, naar de culturele meerwaarde van een plek en haar programma. In Rotterdam kijkt een ambtenaar nu domweg op een scherm en zegt: ‘eh, nee, computer says no’ bij een aanvraag voor een 24-uursvergunning die niet past in een vijf jaar eerder vastgestelde gebiedsvisie.
5. Erken de sociaalculturele status van cafés
Dring er bij de landelijke overheid op aan dat historische kroegen en buurtcafés, de status van cultureel erfgoed kunnen krijgen. Dat gebeurt met pubs in Engeland ook. Zo geef je kleine cafés het hoognodige aanzien als belangrijke sociaalculturele ontmoetingsplaatsen, en zijn ze dankzij die beschermde status verankerd in onze samenleving.
Om te reageren moet je ingelogd zijn. Inloggen kan je hier. Als je nog geen account hebt meld je nu aan als supporter of maak hier een gratis reageerdersaccount aan.