Het is tijd voor verontwaardiging

Na jaren in Friesland te hebben gewoond bij mijn oom en tante, besloot ik in 1998 om naar de grote stad te verhuizen. In Rotterdam had ik verwanten wonen, die erop aandrongen dat ik hier kwam wonen. Er waren hier immers meer mogelijkheden dan in de provincie. Zij wisten niet dat Rotterdam ook zijn eigenaardigheden kent.

Op een zomerse dag in augustus 1998 kwam ik samen met een jeugdvriend aan op Rotterdam Centraal. Ik had alleen een tas met kleren bij me. Bij aankomst op het Centraal Station begon ik hevig te trillen. Zo erg, dat mijn vriend zich ongerust maakte. Tot op de dag van vandaag weet ik niet wat er met me gebeurde. Misschien was het een voorbode van wat mij allemaal te wachten stond.

Ik vond een tijdelijk onderkomen bij een kennis in Rotterdam Zuid. De eerste jaren was het moeilijk aarden hier (ik wist heg noch steg). Soms had ik de neiging om terug te keren naar mijn vertrouwde omgeving. Maar hoe langer ik hier was, hoe meer dat verwaterde. Rotterdam is voor iemand uit de provincie in het begin een harde stad. Deze stad heeft me, op een moment dat ik me niet kon verweren, harde klappen gegeven. Het heeft me de grootste moeite gekost om mijn leven hier weer goed te herorganiseren. 

Maar langzaam lukte het. Na omzwervingen kwam ik met hulp van een bevriende ambtenaar in 2009 in de Afrikaanderwijk wonen. Tijdelijk in een slooppand. Ik heb daar vijf jaar lang met veel plezier gewoond. Helaas, net als veel dingen in het leven kwam daar een eind aan. Gelukkig kon ik tijdig een andere woning vinden via Woonnet Rijnmond in de Tweebosbuurt, mijn huidige woning.

Als het aan Vestia ligt moet ik opnieuw mijn buurt verlaten. In 2018 kregen de bewoners van de  Tweebosbuurt namelijk te horen dat onze buurt gesloopt zou worden! Veel bewoners hebben daar de afgelopen twee jaar gehoor aan gegeven, niet omdat ze het eens zijn met de sloopplannen, maar eerder uit onwetendheid en goedgelovigheid. Uit Friesland vertrok ik vrijwillig. Als ik hier vertrek is dat onvrijwillig.

Als echte boekenverslinder lees ik graag veel, met name (toevallig) op het gebied van wonen. De bekende Engelse stedenbouwkundige Richard Sennett schreef ooit in zijn boek Respect The Formation Of Character in an Age of Inequality: “Mensen in dit soort wijken hebben weinig zeggenschap over hun eigen buurt, worden niet voor vol aangezien en men beschouwt hen niet als volwaardige gesprekspartner.” Dat druist in tegen het standpunt dat je in een stad niemand mag uitsluiten. We hebben met z’n allen de mond vol van een inclusieve stad, maar de heer Sennett heb ik helaas gelijk moeten geven.

Rotterdam is ‘ground zero van een neo-liberaal systeem’ dat in de afgelopen jaren over heel Nederland is uitgerold. Als je de ontwikkelingen ziet van de afgelopen jaren, klopt dat wel. In rap tempo verandert Rotterdam van een arbeidersstad in een yuppenstad!

Ik volg een aantal experts: hoogleraar arbeidsverhoudingen Paul de Beer, politicoloog Monika Sie Dhian Ho, socioloog Lisa Mckenzie en ontwikkelingseconoom Paul Collier.  Volgens hen keren we terug naar de situatie van honderd jaar geleden. Toen bepaalde de plek waar je wieg stond in hoge mate je kansen in het leven.

En niet zo heel lang geleden zei de bekende Nederlandse socioloog Kees Schuyt in een interview in de Groene Amsterdammer: “We gaan naar het Angelsaksiche model toe.” Hij bedoelt: “Verwaarlozing aan de onderkant, verrijking aan de bovenkant.”

Beslommeringen van de gewone man en vrouw worden niet meer serieus genomen. Door administratieve hindernissen en bezuinigingen (vooral in de publieke sector) kan de burger zijn recht niet halen. Deels is dit te wijten aan niet-toereikende kennis en deels door geraffineerde tactieken van de gemeente. Het begon met het wegbezuinigen van het opbouwwerk. Door de aanbestedingen en het verdwijnen van de deelgemeentes hebben bewoners niets te zeggen over hun eigen welzijnsvoorzieningen.

Externe deskundigen die bewoners adviseren zijn er niet meer. De gemeente staat toe dat corporaties hun sloopplannen doordrukken: de Wielewaal en natuurlijk de Tweebosbuurt. Omkijken naar de huidige bewoners wordt eerder gezien als taboe dan de volkshuisvestelijke plicht. Anne Mieke Zwanenveld, de gemeentelijke ombudsman, zei in een interview in de NRC (juni 2020), dat ze zich zorgen maakte over de groeiende macht van de gemeente en de tanende middelen van de burger om daar tegenop te boksen.

Er is een bevolkingspolitiek die leidt tot sociale zuivering (van alles wat niet past in het plaatje). We kunnen niet lijdzaam toezien dat heel Rotterdam Zuid een soort Katendrecht wordt, dat verworden is tot een ‘white collar’-wijk van hoogopgeleiden. Hier ben ik niet voor uit Friesland verhuisd. Ik zal dit nooit en te nimmer accepteren en ik zie mezelf als voorvechter van woonrechten voor de gewone man en vrouw. 

In achterstandswijken is veel politiek onbehagen, omdat mensen het idee hebben dat ze in de steek zijn gelaten. Veel mensen hebben zich afgekeerd van de politiek, maar de mensen in de Tweebosbuurt laten al meer dan een jaar zien dat het zinvol is om je te verzetten. Dat zeggen ze ook tegen mij en dat inspireert enorm. Ik ben teleurgesteld in de stad Rotterdam maar niet in de Rotterdammers. In de Tweebosbuurt laten ze aan mij zien, dat je je nimmer nooit bij alles hoeft bij neer te leggen. En dat het wel degelijk zin heeft om het heft in eigen handen te nemen. Daarom zal ik hen niet in de steek laten.

Het is tijd voor verontwaardiging!