Racistisch zijn, bij de politie in Rotterdam kan het straffeloos zolang media niet meekijken. Dat blijkt wel uit hoe er wordt omgegaan met de racistische berichten die rondgingen in de Whatsappgroep van een aantal agenten van bureau Marconiplein. De appgroep kwam aan het licht dankzij uitstekende berichtgeving van NRC Handelsblad, en droeg de naam ‘Jan Smit’ (onduidelijk is of de agenten zulke fanboys zijn van de volkszanger of dat ze hiermee hun ultra-Nederlands zijn wilden benadrukken).
Agenten noemden in de appgroep Nederlanders met een migratieachtergrond ‘kankervolk’, ‘kutafrikanen’ en ‘pauperallochtonen’. Maar daar bleef het niet bij. De agenten schreven ook op deze mensen – let wel: mensen zoals ik – te willen ‘schieten’. Een regelrechte bedreiging dus, komende van agenten die ons juist zonder aanzien des persoons zouden moeten beschermen. In plaats daarvan vormen zij nu het gevaar.
Mijn bek viel dan ook open toen ik las dat burgemeester Aboutaleb en een meerderheid in de Rotterdamse gemeenteraad hebben besloten dat er geen extern onderzoek komt naar deze WhatsApp-berichten. De politie heeft beloofd dat ze racisme aan gaan pakken en daarmee is de kous af. “In plaats van zoeken in het verleden moet de politieorganisatie gericht zijn op de toekomst”, zegt Aboutaleb nu vergoelijkend.
“Dat de gemeenteraad genoegen neemt met een intern onderzoek naar de racistische Whatsappjes, is juist gezien de voorgeschiedenis volkomen onterecht”
Het is inderdaad een goed idee om toekomstgerichte oplossingen te vinden voor het racisme dat kennelijk bon ton is binnen verschillende korpsen (denk bijvoorbeeld aan bureau Hoefkade in de Haagse Schilderswijk). Maar dat zou geen reden mogen zijn om vrijuit te gaan met reeds vertoond schadelijk wangedrag. Zoals in dit geval.
De gemeenteraad neemt nu genoegen met een intern onderzoek bij de politie en vertrouwt daarmee blind op de integriteit daarvan. Juist gezien de voorgeschiedenis is dat volkomen onterecht.
De appjes dateren namelijk van januari 2019. De teamchef van de betreffende agenten werd in februari 2019 al op de hoogte gebracht van de racistische uitingen. Vervolgens zijn er ‘corrigerende gesprekken’ gevoerd met de agenten, maar zijn er geen sancties opgelegd. De appgroep werd opgeheven en het probleem moest daarmee opgelost zijn. Bovendien is de leiding van de politie Rotterdam niet geïnformeerd of op de hoogte gebracht. Een meer kwalijke afhandeling van deze zaak kun je niet bedenken.
Op bureau Marconiplein is dus een teamchef die op z’n slechtst een afdeling leidt waar collega’s elkaar de hand boven het hoofd houden en op zijn best één waar men de ernst niet inziet van racisme, discriminatie en bedreiging door agenten, tegen onschuldige burgers, vanwege hun huidskleur of etniciteit. Welk van de twee het ook is, van blind vertrouwen dat het intern wel opgelost wordt zou in dit geval geen sprake mogen zijn.
“Het zijn niet de racistische uitspraken die het meest pijn doen, maar het gebrek aan aanpak daarvan”
Het Openbaar Ministerie heeft bovendien besloten de agenten niet te vervolgen omdat de uitspraken “alleen strafbaar zijn als die in het openbaar worden gedaan”. Racistisch zijn en dreigementen uiten mag volgens de Nederlandse wet dus prima, aldus het OM, zolang je het maar binnen een besloten groep doet. Hierover zei burgemeester Aboutaleb dat het Openbaar Ministerie onafhankelijk is en de wet volgt, maar dat de uitspraken wat hem betreft wel “maatschappelijk wel degelijk grievend” zijn en “veel mensen pijn doen”. Het zijn echter niet de uitspraken die pijn doen, maar de aanpak daarvan. Ofwel: het gebrek daaraan.
Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) schreef onlangs aan de Eerste Kamer dat racistische en discriminerende uitingen en gedragingen door de politie onacceptabel zijn, in antwoord op vragen bij een voorstel voor de Wijziging van het Wetboek van Strafrecht rondom politiegeweld.
“De politie dient intern en extern veiligheid te bieden”, schreef de minister. “Dat voor racistisch of discriminerend gedrag geen plaats is binnen het korps, heeft de korpschef naar aanleiding van maatschappelijke onrust omtrent het overlijden van George Floyd nogmaals benadrukt. Toch is ook het Nederlandse politieapparaat niet vrij van discriminatie. Daarom is het noodzakelijk om hierover regelmatig de discussie aan te gaan binnen en met de politie en bij misstanden direct op te treden.”
Nu al blijkt dat dat mooie woorden zijn, maar lege hulzen.
Er zijn door de leidinggevende van het betreffende basisteam begin 2019 nadat een collega melding maakte van de berichten uit de betreffende Jan Smit WhatsAppgroep met alle collega’s uit die App-groep individuele corrigerende gesprekken gevoerd die zijn vastgelegd. De app-groep bestaande uit negen agenten is vervolgens opgeheven. Gezien de ernst van de gedeelde berichten vinden wij dat deze zaak destijds intern breder besproken en beoordeeld had moeten worden. De beoordeling vind nu alsnog plaats. De opmerking van Hasna El Maroudi dat racisme binnen de eenheid kan doorgaan, zolang de media niet mee kijkt is feitelijk onjuist en schets een onjuist beeld van de politie-eenheid Rotterdam.
Voor racisme binnen politieorganisatie is er nimmer plek.
Wim Hoonhout
Politie-eenheid Rotterdam
Tot op heden heeft de politie te defensief gereageerd. Alleen daarom al is een extern onderzoek noodzakelijk.
Om te reageren moet je ingelogd zijn. Inloggen kan je hier. Als je nog geen account hebt meld je nu aan als supporter of maak hier een gratis reageerdersaccount aan.