In de afgelopen decennia verdween ruimtelijke planning van de agenda in Den Haag, maar nu allerlei opgaven zich steeds urgenter aandienen is er weer behoefte aan nationale sturing. Voor de komende Tweede Kamerverkiezingen, bepleiten politici het opnieuw oprichten van het ministerie van VROM, met nadruk op de ‘V’ van volkshuisvesting, vanwege de huidige woningnood.
Adri Duivesteijn, voormalig wethouder en Eerste en Tweede Kamerlid voor de PvdA, ziet in alle partijprogramma’s staan dat er 1 miljoen woningen moeten komen. Maar hij signaleert ook dat de woningbouwplannen nog niet samenkomen met alle andere opgaven in de openbare ruimte. “Iemand moet verantwoordelijkheid naar zich toe halen, ondersteund door een ruimtelijk planbureau zoals dat vroeger bestond.”
Ook Nathalie de Vries, partner van MVRDV en stadsbouwmeester in Groningen, vindt dat een integrale aanpak hard nodig is voor energie, water, verkeer, wonen en natuur. “De politiek spreekt zich nog lang niet genoeg uit over architectuur. De overheid zou bijvoorbeeld meer moeten pushen op duurzaamheid. Ook is het belangrijk de bouw van betaalbare woningen te stimuleren en voor landelijke oplossingen te zorgen als het gaat om energiesystemen en water.”
Volgens Riek Bakker is er daarom een marktmeester nodig die boven de politiek staat. Als directeur van de Dienst Stadsontwikkeling in Rotterdam geldt zij als de bedenker van de Kop van Zuid, waar tegenwoordig nog altijd aan gebouwd wordt: “Je bent zo veertig, vijftig jaar bezig. Terwijl in de politiek termijnen van maar vier jaar kent.”
Adri Duivesteijn gelooft in de rol van de Rijksbouwmeester als figuur om dit voor elkaar te krijgen. De Vries ziet een nieuw Ministerie van Ruimte voor zich “als netwerkorganisatie met lokale vestigingen.” En Bakker onderstreept dat lokale overheden vrijheid nodig hebben om te handelen en ergert zich aan politici die op nationaal niveau plannetjes lanceren.
