De bron van Beverwaard-geweld zit diep in onze samenleving

We moeten kijken naar het sociale systeem in de wijk: klopt dat wel? Mijn antwoord daarop is: nee. De jongeren missen een sociaal vangnet. Ze kennen geen wij-gevoel meer, het is ieder voor zich. Ze hebben geen rolmodellen, geen sparringpartners en geen perspectief. Ze zijn alleen, voelen zich onaantastbaar en dat maakt ze kwetsbaar. 

Dat komt met name door het ontbreken van een vertrouwenspersoon binnen een gemeenschap. Als zo’n jongere in de buurt loopt en niet het gevoel heeft dat er sociale controle is, dan wekt dat het gevoel dat ze alles kunnen uithalen. En dat maakt jongeren kwetsbaar, omdat ze dan soms keuzes maken in hun leven die niet vanuit een verantwoordelijkheid of inlevingsgevoel komen. Onomkeerbare keuzes, met alle gevolgen van dien. Een paradox, maar het werkt wel zo. 

Als ik aan de Beverwaard denk, krijg ik warme gevoelens. Mijn familie woont er en ik heb er een groot gedeelte van mijn jeugd doorgebracht. Eigenlijk was het mijn tweede thuis, mijn tweede wijk. Ik vond het altijd zo leuk dat iedereen elkaar kende. Het was supergezellig met alle culturen door elkaar. De Antilliaanse gemeenschap – lekker luid en met veel muziek. En ook de Kaapverdiaanse, Surinaamse en Nederlandse mensen ernaast en bij elkaar. Ik kwam veel in het buurthuis ‘De Focus’ waar van alles werd georganiseerd: van tienerdisco’s tot voetbalmiddagen. Die Beverwaard voelde als een dorp.

Dit is veranderd. De hele samenleving is veranderd. We waren vroeger meer buiten en meer met elkaar verbonden. Nu zijn we op onszelf. Ook zijn er veel mensen in Beverwaard komen wonen die nog weinig binding hebben met de wijk, waarin in principe geïnvesteerd moet worden. Bezuinigingen hebben ervoor gezorgd dat bestaande structuren binnen Beverwaard zijn verzwakt en zij nu niet zo’n vangnet kunnen zijn voor deze nieuwe bewoners. Mede hierdoor is de samenredzaamheid verzwakt. Het individualisme groeit bovendien en daar kunnen we – helaas – niet zoveel aan doen. Dat moeten we accepteren. 

Maar waar we wel wat aan kunnen doen is: het wij-gevoel terugbrengen in een wijk. Zodat de bewoners zich weer verbonden voelen met de buurt en met elkaar. En zodat jongeren het gevoel hebben dat hun gedrag – positief én negatief – ertoe doet. Als ik vroeger iets slechts had gedaan, wist ik dat mijn neef er iets van ging zeggen. Of ik voelde zelf al aan dat ik mijn maatje niet meer recht in de ogen aan kon kijken. Maar iedereen heeft zo iemand nodig om naar op te kijken en om op terug te vallen. Gebeurt dat nog genoeg in Beverwaard?

Dat dorpsgevoel terugbrengen in de wijk is een kwestie van lange adem. We moeten hierbij gebruik maken van de mensen die er al wonen. Het sociale kapitaal bestaat al, maar het wordt op dit moment nog niet genoeg benut, bijvoorbeeld doordat professionals niet de financiële middelen krijgen of de gemeente te weinig weet wat er nodig is in de wijk. De huidige bewoners moeten aan zet komen.

Ze hebben begeleiding nodig maar vooral ook perspectief. Laat ze niet alleen dingen organiseren in het huis van de wijk, maar geef ze de kans om op lange termijn manager van het buurthuis te worden. Zo worden deze mensen het gezicht van een buurt. De buurtgenoot die iedereen kent, waarbij je terecht kunt en die tegelijk ook het geweten van de wijk is.

We kunnen dit vraagstuk niet alleen bij de gemeente, politie of een welzijnsorganisatie neerleggen. Het is ook aan ons om dit probleem aan te pakken. We zijn allemaal Rotterdammers en we moeten het met z’n allen doen. Ik doe een oproep naar alle Rotterdammers: neem je verantwoordelijk in jouw wijk en zoek elkaar op waar dat nodig is.