Sociale ondernemers stellen een maatschappelijk, sociaal of duurzaam doel boven of naast het vergaren van winst. Denk bijvoorbeeld aan koffiebrander en horeca-zaak Heilige Boontjes, of het bedrijf Falafval dat eten maakt van restgroente. Vaak werken zij met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Tien jaar geleden was deze sector nog ondervertegenwoordigd in de stad, nu is deze sector flink in opkomst en er ligt er een kans om hier nog meer de vruchten van te plukken als stad.
Tegenwoordig gaan er miljoenen om in sociaal ondernemerschap en worden jaarlijks duizenden kwetsbare burgers via dit type ondernemerschap verder geholpen. Exacte cijfers hiervoor zijn vaak moeilijk te achterhalen, want het gaat om een divers palet van ondernemerschap en kwetsbare burgers. Sommigen zijn bijvoorbeeld jongeren met flinke schulden die onder de radar blijven van de gemeentelijke loketten. Andere voorbeelden zijn alleenstaande ouder(s) met een uitkering of mensen met een beperking. Ze worden gezien en gevonden door sociaal ondernemers die ze via hun producten en/of diensten, via werk dus, uit die kwetsbare positie kunnen helpen én ze een zinvol perspectief bieden. Deze ondernemers maken concrete impact.
Uit onderzoek van adviesbureau Lysias in februari 2021, waar gekeken werd naar de stand van zaken van sociaal ondernemerschap in Rotterdam, blijkt dat er in Rotterdam tenminste 400 sociale ondernemingen moeten zijn voor een gezond sociaal ondernemerschapsklimaat. Wij hebben bij Voor Goed ruim 350 sociaal ondernemingen op het netvlies en we weten dat we (nog) geen compleet beeld hebben. Onze inschatting is dat niet het aantal sociale ondernemingen de beperkende factor is. Dat is geld.
In het genoemde onderzoek staat dat er een tekort is aan geld voor sociaal ondernemers. In Rotterdam zijn diverse financieringsbronnen zoals het Social Impact Fonds Rotterdam, maar toch blijft er een stedelijk tekort van ongeveer 8 miljoen euro. En dat terwijl je toch ook vaak hoort dat er ‘geld zat is’. Het probleem: een passende financiering voor de (start)fase van een sociale onderneming ontbreekt.
Bij Voor Goed, een netwerk- en expertisecentrum voor sociaal ondernemerschap, komen dan ook vaak vragen binnen van sociale ondernemers die op zoek zijn naar financiering. Een vereiste daarvoor vanuit diverse fondsen, banken, investeerders of andere potjes is een aantoonbaar goed verdienmodel. Immers, je gaat geld lenen en dat moet je terugbetalen. Omdat sociaal ondernemers een dubbel doel hebben (maatschappelijke impact én winst maken), is het voor hen extra lastig om geld via de reguliere weg te verkrijgen. Met andere woorden: de huidige beschikbare potjes zien te veel risico’s. Daarbij speelt ook mee dat veel sociale ondernemers niet per sé hele grote bedragen willen lenen. En voor bijvoorbeeld banken zijn kleine leningen niet aantrekkelijk.
Daarom zie ik een kans voor de gemeente Rotterdam om een fonds op te zetten waar geld dat wordt geïnvesteerd weer terug komt, door rente of als lening. Met een moeilijk woord: een revolverend fonds.
Waarom ik dit juist iets voor de gemeente vind? Maatschappelijke uitdagingen die traditioneel op het bordje liggen van de gemeente, worden (gedeeltelijk) opgelost door de maatschappij, bedrijven zelf. Publiek geld ben je niet kwijt. Sterker nog: het komt terug, waardoor je dezelfde euro twee, drie of zelfs vier keer kan gebruiken. Het is een win/win/win situatie: maatschappelijk, sociaal en financieel levert het iets op.
Het fonds zou kunnen starten met 500.000 euro, en kleine leningen tot maximaal 50.000 euro verstrekken. Hiermee wordt een gat in de financiering gedicht en overbrug je de groei van een start-up naar de volgende fase. Dat een dergelijk fonds er nog niet is, komt waarschijnlijk doordat het voor de gemeente uitdagend en ongewoon is om geld ‘terug te krijgen’ via rente of als lening. Zo’n fonds oprichten is een bijzondere stap die goed past bij het innovatieve karakter van de gemeente Rotterdam.
De gemeente erkent, bijvoorbeeld door de ondertekening van de City Deal Impact Ondernemen, het belang van sociaal ondernemerschap. Verder staat de gemeente bekend om de drive naar innovatie en heeft zij positieve ervaringen met dit type fondsen. Een dergelijk fonds faciliteert de groei van sociaal ondernemerschap. Daarmee komen versneld meer mensen in kwetsbare posities aan het werk. Mijn oproep aan een nieuw college is: benut deze kans!
Om te reageren moet je ingelogd zijn. Inloggen kan je hier. Als je nog geen account hebt meld je nu aan als supporter of maak hier een gratis reageerdersaccount aan.