Ga naar de inhoud

Wat verklaart de historisch lage opkomst in Rotterdam? — betaald artikel

Dit artikel is voorzien van een blokkade in verband met betaalde toegang, waardoor een gedeelte van de inhoud pas leesbaar is wanneer je bent ingelogd en beschikt over een geldig abonnement.

De opkomstcijfers van de gemeenteraadsverkiezingen hebben een dieptepunt bereikt. Waar ligt de lage opkomst aan? Een analyse van hoofdredacteur Eeva Liukku: “Gebrek aan representatie op het stembiljet is dit keer moeilijk vol te houden als argument.”


VB—kiesraad—def

 

beeld: Jowan de Haan

Het schokkende aan de uitslag van deze verkiezingen was niet de uitslag maar de opkomst. Dat de opkomst bij verkiezingen in Rotterdam standaard tot de laagste van Nederland behoort, dat wisten we al. Dit keer is er echter een historisch dieptepunt bereikt: slechts 38,9% van de stemgerechtigden kwam opdagen. Dat is bijna 8% lager dan in 2018. De stembussen waren drie dagen lang open en we hadden stralend mooi weer – het mocht niet baten. Het feest van de democratie is met een flinke kater geëindigd. 

Aboutaleb verzuchtte: “Je kunt niet zeggen dat de politieke partijen onzichtbaar zijn geweest. De hele stad hangt vol met posters.” Het lijkt mij inderdaad een naïeve gedachte dat je dit probleem kunt oplossen met wat meer posters ophangen. De oorzaak zit veel dieper. En het gaat uiteraard nooit over één ding. Verschillende experts wijzen erop dat de niet-stemmer in verschillende soorten en maten komt, en er tal van redenen zijn om niet te stemmen. Wat tot deze lage opkomst in Rotterdam heeft geleid is waarschijnlijk een complex systeem van factoren. 

In dit artikel bespreek ik een aantal verklaringen, en geef ik er ook één van mijzelf. Ik concentreer mij vooral op mogelijke oorzaken die specifiek in Rotterdam spelen en die het verschil met vier jaar geleden verklaren.

Aan de representatie lag het niet.. of wel?   

Gebrek aan representatie op het stembiljet is dit keer moeilijk vol te houden als argument. Er viel namelijk heel wat te kiezen dit jaar. Er deden nooit zoveel partijen mee. Elke ideologische nuance had zijn eigen lokale politieke partij. Er was waarschijnlijk nooit zoveel diversiteit te vinden op de kandidatenlijsten. Alhoewel…  waarom zijn er op Rotterdam Zuid overal Poolse supermarkten te vinden maar stonden er geen Poolse achternamen op de kandidatenlijst? 

Vlottende bevolking

EU-burgers die zich hier hebben ingeschreven mogen ook voor de gemeenteraad stemmen. Ben je een niet-Nederlandse burger van buiten de EU, dan moet je tenminste 5 jaar legaal in Nederland wonen voordat je mag stemmen. Dat zijn groepen waar Rotterdam er veel van heeft, en dat zijn ook groepen die moeilijker de weg naar de stembus weten te vinden. Daarom is de opkomst voor de gemeenteraad sowieso wat lager dan voor de Tweede Kamer, en wat lager dan in de rest van Nederland.

Vers Beton sprak eerder met migratie-onderzoeker Peter Scholten voor dit artikel over 10 jaar migratie in de stad. Hij vertelde dat de laatste tien jaar migratie in Rotterdam worden gekenmerkt door een groot verloop: mensen die zich hier tijdelijk vestigen en weer doorverhuizen. Dat gebeurt nu vooral in wijken als centrum, Delfshaven, Charlois, IJsselmonde en Kralingen. Dat heet een ‘vlottende bevolking’ en dit vormt een steeds groter onderdeel van de inwoners van de stad. Als je niet van plan bent lang te blijven, is het moeilijk om je te interesseren voor lokale politiek. Je moet dan denken aan tijdelijke arbeidsmigranten, expats maar ook internationale studenten. 

De laatste jaren is die laatste groep enorm gegroeid doordat het onderwijs zich op de internationale markt begeeft. Aan de EUR studenten nu iets meer dan 6000 internationale studenten, meldt EM Magazine. Gemiddeld komt driekwart daarvan uit een EU land, en door corona is het aandeel EU-studenten zelfs toegenomen, dus dan hebben we het over minstens 4,5 duizend EU-studenten in de stad. 

Hebben Rotterdammers een felle strijd nodig? 

In de verkiezingsspecial van de podcast Coolsingelpraat constateerden we al: het was een beetje een tamme campagne dit jaar.

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek

Als abonnee van Vers Beton kun je alle artikelen onbeperkt lezen en delen met je eigen netwerk.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Van begeleiden naar werk tot gedwongen uitzetting: de Rotterdamse aanpak van dakloze arbeidsmigranten

    • Politiek

    Met het ‘Actieplan Buitenslapers’ wil Rotterdam dakloze mensen – vooral EU-arbeidsmigranten – helpen met opvang en werk zoeken. Het plan kent ook een andere kant: gedwongen terugkeer naar het land van herkomst. Vers Beton sprak met wethouders Buijt en Versnel, vier dakloze arbeidsmigranten, hulpverleners en deskundigen over hoe het actieplan in de praktijk uitpakt.

  • 2024 herinnerde ons eraan dat politieke keuzes gaan over mensenlevens

    • Politiek

    De prijs voor ‘beste raadslid van Rotterdam’ ging dit jaar naar Sarah Reitema (PvdA). Bij de uitreiking blikte jurylid Eeva Liukku terug op het heetste politiek hangijzer van 2024.

  • Twee jaar na de White Lives Matter-projecties hebben de daders de politieke wind mee

    • Politiek

    Zes maanden cel eist het Openbaar Ministerie tegen de twee mannen die tijdens de jaarwisseling van 2022-2023 racistische leuzen op de Erasmusbrug projecteerden. Nigel van Schaik woonde de rechtszitting bij en ontdekte dat we anno 2025, met de PVV als grootste politieke partij, misschien wel moeten geloven aan een nieuwe werkelijkheid.

  • Alle artikelen

De Stadsagenda

  • Stadsgesprek

    • Evenement

    Hoe blijft Rotterdam in de toekomst bewoonbaar? Het klimaat verandert en dat merken we ook…

    Venue: Debatpodium Arminius
    Datum:
  • Gebouwen door Vrouwen viert het werk van vrouwelijke architecten. Kom naar de feestelijke lancering en vier met ons de bijdragen van vrouwen aan architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Nederland.

    Venue: Keilepand
    Datum:
  • In de Dolle Kavita Talkshow gaat Rotterdamse schrijfster en theatermaker Shantie Singh in gesprek met verschillende “Dolle Kavita’s”. De eerste editie van talkshow vindt plaats op Internationale Vrouwendag, op zaterdag 8 maart 2025 in theater Zuidplein. Het thema van de kick-off editie is PIONIERS VAN NU.

    Venue: Theater Zuidplein Rotterdam
    Datum:
  • Bekijk de agenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam

  • Stichting Sanderling richt zich op het verzamelen en beschikbaar maken van authentieke verhalen, herinneringen, ervaringen, dromen en ideeën van en over gewone mensen binnen de domeinen natuur, cultuur en ontmoetingen. Zo wil de stichting vastleggen wat niet vergeten mag worden, mensen inspireren en verbinden, participatie stimuleren en bewustwordin kweken voor wat onze wereld waardevol maakt. Stichting Sanderling doet dat door middel van participative storytelling.

  • Wil jij werken in het politieke hart van de gemeente Rotterdam voor de leukste fractie van het stadhuis, dan willen we graag met je kennismaken. GroenLinks staat voor een cultuur waarin iedereen zich welkom en thuis voelt, met oprechte aandacht voor de Rotterdammer en voor elkaar. We erkennen en waarderen ieders unieke achtergrond en we werken samen om Rotterdam groener, eerlijker en inclusiever te maken. We doen dat samen met een sterk en divers team van medewerkers en raadsleden.

  • De gemeenteraadsfractie van de Partij voor de Dieren in Rotterdam zoekt een
    bevlogen social media medewerker. Als lid van ons team krijg je de kans om met jouw creativiteit het verschil te maken. Jouw doel is om onze partij zo goed mogelijk te profileren op onze social media kanalen. Een baan in het hart van de Rotterdamse politiek waar je het verschil kunt maken voor dieren, natuur en het milieu.

  • Bekijk alle vacatures