Ga naar de inhoud

Wat verklaart de historisch lage opkomst in Rotterdam? — betaald artikel

Dit artikel is voorzien van een blokkade in verband met betaalde toegang, waardoor een gedeelte van de inhoud pas leesbaar is wanneer je bent ingelogd en beschikt over een geldig abonnement.

De opkomstcijfers van de gemeenteraadsverkiezingen hebben een dieptepunt bereikt. Waar ligt de lage opkomst aan? Een analyse van hoofdredacteur Eeva Liukku: “Gebrek aan representatie op het stembiljet is dit keer moeilijk vol te houden als argument.”


VB—kiesraad—def

 

beeld: Jowan de Haan

Het schokkende aan de uitslag van deze verkiezingen was niet de uitslag maar de opkomst. Dat de opkomst bij verkiezingen in Rotterdam standaard tot de laagste van Nederland behoort, dat wisten we al. Dit keer is er echter een historisch dieptepunt bereikt: slechts 38,9% van de stemgerechtigden kwam opdagen. Dat is bijna 8% lager dan in 2018. De stembussen waren drie dagen lang open en we hadden stralend mooi weer – het mocht niet baten. Het feest van de democratie is met een flinke kater geëindigd. 

Aboutaleb verzuchtte: “Je kunt niet zeggen dat de politieke partijen onzichtbaar zijn geweest. De hele stad hangt vol met posters.” Het lijkt mij inderdaad een naïeve gedachte dat je dit probleem kunt oplossen met wat meer posters ophangen. De oorzaak zit veel dieper. En het gaat uiteraard nooit over één ding. Verschillende experts wijzen erop dat de niet-stemmer in verschillende soorten en maten komt, en er tal van redenen zijn om niet te stemmen. Wat tot deze lage opkomst in Rotterdam heeft geleid is waarschijnlijk een complex systeem van factoren. 

In dit artikel bespreek ik een aantal verklaringen, en geef ik er ook één van mijzelf. Ik concentreer mij vooral op mogelijke oorzaken die specifiek in Rotterdam spelen en die het verschil met vier jaar geleden verklaren.

Aan de representatie lag het niet.. of wel?   

Gebrek aan representatie op het stembiljet is dit keer moeilijk vol te houden als argument. Er viel namelijk heel wat te kiezen dit jaar. Er deden nooit zoveel partijen mee. Elke ideologische nuance had zijn eigen lokale politieke partij. Er was waarschijnlijk nooit zoveel diversiteit te vinden op de kandidatenlijsten. Alhoewel…  waarom zijn er op Rotterdam Zuid overal Poolse supermarkten te vinden maar stonden er geen Poolse achternamen op de kandidatenlijst? 

Vlottende bevolking

EU-burgers die zich hier hebben ingeschreven mogen ook voor de gemeenteraad stemmen. Ben je een niet-Nederlandse burger van buiten de EU, dan moet je tenminste 5 jaar legaal in Nederland wonen voordat je mag stemmen. Dat zijn groepen waar Rotterdam er veel van heeft, en dat zijn ook groepen die moeilijker de weg naar de stembus weten te vinden. Daarom is de opkomst voor de gemeenteraad sowieso wat lager dan voor de Tweede Kamer, en wat lager dan in de rest van Nederland.

Vers Beton sprak eerder met migratie-onderzoeker Peter Scholten voor dit artikel over 10 jaar migratie in de stad. Hij vertelde dat de laatste tien jaar migratie in Rotterdam worden gekenmerkt door een groot verloop: mensen die zich hier tijdelijk vestigen en weer doorverhuizen. Dat gebeurt nu vooral in wijken als centrum, Delfshaven, Charlois, IJsselmonde en Kralingen. Dat heet een ‘vlottende bevolking’ en dit vormt een steeds groter onderdeel van de inwoners van de stad. Als je niet van plan bent lang te blijven, is het moeilijk om je te interesseren voor lokale politiek. Je moet dan denken aan tijdelijke arbeidsmigranten, expats maar ook internationale studenten. 

De laatste jaren is die laatste groep enorm gegroeid doordat het onderwijs zich op de internationale markt begeeft. Aan de EUR studenten nu iets meer dan 6000 internationale studenten, meldt EM Magazine. Gemiddeld komt driekwart daarvan uit een EU land, en door corona is het aandeel EU-studenten zelfs toegenomen, dus dan hebben we het over minstens 4,5 duizend EU-studenten in de stad. 

Hebben Rotterdammers een felle strijd nodig? 

In de verkiezingsspecial van de podcast Coolsingelpraat constateerden we al: het was een beetje een tamme campagne dit jaar.

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek

Als abonnee van Vers Beton kun je alle artikelen onbeperkt lezen en delen met je eigen netwerk. Je bent al lid vanaf € 7,50 per maand, de eerste maand lees je gratis.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Voor de Partij voor de Dieren werd geopolitiek een splijtzwam

    • Politiek

    In het najaar zijn er weer Tweede Kamerverkiezingen; voorjaar 2026 de gemeenteraadsverkiezingen. In Rotterdam rijst de vraag: op wat voor Partij voor de Dieren kan er dan gestemd worden, nu de Rotterdamse fractie zich heeft afgescheiden van de landelijke partij?

  • Opinie: maak van ‘The Culture’ een pijler van het Rotterdams cultuurbeleid

    • Kunst en Cultuur

    Het DNA van Rotterdam bestaat uit The Culture, van hiphop tot community power. Toch krijgt het amper steun. Indirah Tauwnaar & Janpier Brands pleiten in hun opinie voor een radicale stap: 33% van het cultuurbudget naar deze beweging.

  • Frustratie bij wijkraden: “We mogen adviezen sturen, maar liever niet zelf met plannen komen”

    • Politiek

    Sinds de afschaffing van de gebiedscommissies in 2022 telt Rotterdam 37 wijk- en twee dorpsraden. Drie jaar later voelen veel van deze raden zich niet serieus genomen door ‘de Coolsingel’. Ze willen meer aandacht, meer invloed en een eigen wijkbudget. “Iets anders willen dan de gemeente vooraf heeft bedacht, mag niet.”

  • Alle artikelen

De Stadsagenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam

  • Jij weet met jouw spark en gevoel voor gastvrijheid onze bezoekers te betoveren en bezorgt iedereen graag een warm welkom. Je houdt van servicegericht werken en wilt graag bijdragen aan een goed kaartverkoopproces voor onze bezoekers.

  • Wij zijn op zoek naar een nieuw lid voor de RvT. We zoeken een toezichthouder met aanvullende competenties van de zittende leden, en daarom bij uitstek iemand uit de culturele sector zelf en bovendien de diversiteit van de raad vergroot. Ervaring is ondergeschikt aan de bereidheid om te leren en ontwikkelen als toezichthouder.

  • Bekijk alle vacatures