Ga naar de inhoud

In de cultuursector is het de vraag wie als volgende een burn-out heeft

In Talk of the town bespreekt Vers Beton wekelijks iets dat speelt in de stad. Deze week bezoekt Sharyfah Bhageloe een dansvoorstelling over burn outs in de culturele sector. Wie is de volgende? 

Vers Beton – Nina Fernande – Talk of the Town – 1 – 2022
beeld: Nina Fernande

‘Geen saldo’ staat er op het pinapparaat als ik mijn havermelk en avocado’s wil afrekenen. Pijnlijk. Het leven van een freelancer in de culturele en creatieve sector gaat niet altijd over rozen. Financiële zorgen door te laat betalende opdrachtgevers zijn schering en inslag. Nou blijft het in mijn geval alleen daarbij.

Ik schrijf hier nu luchtig over, maar de gevolgen kunnen groot zijn. Een hoge financiële- en prestatiedruk, is na bezuinigingen en corona-perikelen binnen de sector meer regel dan uitzondering. Dit kan uiteindelijk gepaard gaan met psychische klachten en leiden tot een uitputtingsslag. Als ik een blik werp op mijn kennissenkring binnen de culturele sector, lijkt er een golf aan burn-out of overspanningsklachten te zijn.

Het Rotterdamse dansgezelschap Teddy shouldn’t smoke maakte hier een voorstelling over. Choreograaf Marijke de Vos richtte dit danscollectief in 2009 op. Jaarlijks licht ze een bepaald thema uit, vaak over de menselijke psyche, die gebaseerd is op haar persoonlijke ervaringen. Vorig jaar speelden een reeks voorstellingen over angststoornissen, waar De Vos zelf ook mee kampt, in een parkeergarage.

Nu maakt ze samen met dichter Daan Doesborgh en muzikant Bruno Ferro Xavier da Silva, de voorstelling Work is a four letter word. “Daan en ik begonnen zeven jaar geleden al met het idee om een voorstelling te maken over burn-out. We vroegen ons toen al af: waarom krijgen zoveel mensen in de cultuursector een burn-out en hoe kan het dat wij nog niet aan de beurt zijn geweest?” Dan moeten wij wel iets goed doen. Maar wat doen we precies goed?, was volgens De Vos de naïeve vraag die ze met Doesborgh probeerde te beantwoorden. Naïef omdat ze tot de conclusie kwamen dat het niet uitmaakt hoe je als zzp-er in de cultuursector je leven inricht, want “het systeem blijft je toch wel overvragen, dus wie als volgende aan de beurt is, is de vraag die we beter kunnen stellen”. Met systeem bedoelt De Vos: “De budgetten zijn altijd te krap, iedereen werkt voor te weinig geld en er is hoge productiedrang. We moeten zo veel mogelijk spelen voor zoveel mogelijk mensen. En kunnen nog steeds amper onze rekeningen betalen en hebben geen huis.”

De voorstelling is in een verlaten kantoorruimte in Time Window, een kunstenaarscollectief aan de Teilingerstraat achter de Hofbogen. De show begint met een vrouw die onder een rode TL-verlichting dansend valt en opstaat. Ze blijft hard vallen en opstaan. De Vos loopt de ruimte binnen in een zwart pak, met haar haren strak naar achteren gekamt en knalrode lippen. Ze kijkt streng en gaat achter een bureau zitten terwijl de vrouw nog steeds danst. De dans, de muziek en de teksten van de dichter zijn intens. Bruno staat in pak achter een synthesizer, maakt experimentele harde muziek en pakt soms zijn elektrische basgitaar erbij.

Ik dacht dat de show vooral ging om de slopende (financiële) werkdruk binnen de culturele sector. Maar snel werd duidelijk dat het dansgezelschap ook sociale veiligheid onder de loep neemt. Tijdens de voorstelling worden vervagende of zelfs niet bestaande grenzen getoond, met opvallend veel toxic masculinity en mansplaining. De Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur bracht in maart dit jaar nog een adviesrapport over sociale veiligheid uit. Het vroeg zo het college en de Rotterdamse cultuursector om aandacht voor de preventie van onveilige werksituaties.

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek

Als abonnee van Vers Beton kun je alle artikelen onbeperkt lezen en delen met je eigen netwerk. Je bent al lid vanaf € 7,50 per maand, de eerste maand lees je gratis.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Stoppen met Boijmans (zoals het was)

    • Kunst en Cultuur

    Het Boijmans kunnen we beter dicht laten, volgens cultureel ondernemer Hajo Doorn, toeristen weten Rotterdam toch wel te vinden. En cultureel en artistiek was het museum toch al een tijdje vergane glorie. Zijn oplossing: maak er een tempel voor fashion en popcultuur van.

  • De kunst van de Surinaams-Rotterdamse Ro Heilbron schuurt, en is nog steeds relevant

    • Kunst en Cultuur

    Ro Heilbron was protestschilder, caribist en kunstarbeider. Wie was deze man? Vers Beton sprak zijn weduwe, kunstenaars en kunstkenners in Rotterdam en Paramaribo.

  • Opinie: maak van ‘The Culture’ een pijler van het Rotterdams cultuurbeleid

    • Kunst en Cultuur

    Het DNA van Rotterdam bestaat uit The Culture, van hiphop tot community power. Toch krijgt het amper steun. Indirah Tauwnaar & Janpier Brands pleiten in hun opinie voor een radicale stap: 33% van het cultuurbudget naar deze beweging.

  • Alle artikelen

De Stadsagenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam

  • Jij weet met jouw spark en gevoel voor gastvrijheid onze bezoekers te betoveren en bezorgt iedereen graag een warm welkom. Je houdt van servicegericht werken en wilt graag bijdragen aan een goed kaartverkoopproces voor onze bezoekers.

  • Wij zijn op zoek naar een nieuw lid voor de RvT. We zoeken een toezichthouder met aanvullende competenties van de zittende leden, en daarom bij uitstek iemand uit de culturele sector zelf en bovendien de diversiteit van de raad vergroot. Ervaring is ondergeschikt aan de bereidheid om te leren en ontwikkelen als toezichthouder.

  • Bekijk alle vacatures