Half oktober liep de Canadese stadsgeograaf en planoloog Brian Doucet met zijn camera in de hand een rondje door Rotterdam-Zuid. De plek waar hij vanaf 2006 gentrificatie onderzocht maar al vijf jaar niet geweest was. Hij maakte de rekening op in een veel geliket Twitterdraadje. “Het was teleurstellend om de voortzetting van beleid te zien dat ongelijkheid verder stimuleert.”
Allereerst, voor alle duidelijkheid: wat is volgens jou gentrificatie?
“Gentrificatie is het opwaarderen van een huis, straat of wijk dat leidt tot verplaatsing en uitsluiting van mensen waardoor het karakter van dat gebied ook verandert. Het is voornamelijk een klassetransformatie: de verplaatsing van lagere klassen voor hogere en middenklasse. Dit wordt niet alleen veroorzaakt door bemiddelde mensen die huizen kopen in oude volkswijken of speculerende vastgoedorganisaties maar in Nederland grotendeels door de gemeenten die zo’n uitkomst willen voor hun stad.”
Wat viel je het meeste op tijdens je wandeling op Rotterdam-Zuid?
“De tweedeling in de stad. Delen van de stad ontvangen veel meer investeringen om ze rijker hipper te maken, zoals je kunt zien aan de nieuwe Fenix Food Factory op Katendrecht, de bouwkranen rond de Rijnhaven, eigenlijk de gehele Kop van Zuid. Maar aan de andere kant bestaat de Woonvisie nog steeds, het sloopbeleid van zogeheten “achterstandswijken”, wijken met veel sociale woningbouw.
Dit gebeurde al voor mijn vertrek vijf jaar geleden, maar het lijkt sneller te gaan. De kloof wordt groter. Nog steeds kent de stad problemen rondom armoede, uitsluiting, slechte woonkwaliteiten, lange wachtlijsten voor sociale woningen. Voor mij als stadsonderzoeker is het duidelijk dat die ene wereld van een bruisende trendy middenklassestad niet de problemen oplost van die andere wereld. Als je dat wilt oplossen dan moet je kwalitatieve, betaalbare woningen bouwen en behouden voor mensen met lage en middeninkomens.”
- Rondom het hart van de binnenstad is een aantal wijken in opkomst: Cool, oude westen, Middelland, Delfshaven, Lloydkwartier, Oude Noorden en Afrikaanderwijk. Door hun centrale ligging, hun historische karakter en de functiemenging van wonen, horeca, winkels en kunstinstellingen zijn deze wijken steeds meer in trek bij (ex-)studenten en werkers in de creatieve economie; juist de groepen die Rotterdam graag aan zich wil binden. In sociaal, cultureel en economisch opzicht hebben deze wijken de kenmerken die nodig zijn om zelfstandig een proces van gentrification op gang te brengen en te transformeren tot een rustig-stedelijk woonmilieu. De gemeente ondersteunt dit proces met doelgerichte maatregelen. ↩︎
- Stadswetenschapper Richard Florida betoogde in zijn boek The Rise of the Creative Class uit 2003 dat de creatieve klasse een belangrijke drijvende kracht vormt achter de economische groei van steden. ↩︎
