Samen met vijf andere kunstenaars onderzocht Angeliki Diakrousi hoe de stad Rotterdam met geluid omgaat. Romy van Dijk sprak haar over haar kritiek op mosquitos, de piepende apparaten die de gemeente inzet tegen bijvoorbeeld hangjongeren.
In TENT is tot en met 5 maart 2023 de tentoonstelling There is no party so noisy as the one you’re not invited to te zien. Een samenwerking van zes lokale artiesten die onderzoek deden naar de manieren waarop de stad Rotterdam met zijn geluid omgaat. De tentoonstelling bevat archiefstukken over het verbieden van bepaalde muziekinstrumenten, maar bespreekt ook de moderne technologieën die gebruikt worden om op ongewenst geluid in de publieke ruimte te handhaven.
De in Griekenland geboren onderzoeker en kunstenaar Angeliki Diakrousi (32) verzorgt binnen deze expositie een installatie over mosquito’s, kleine apparaatjes die onder andere door de gemeente worden ingezet om met een scherp geluid hangjongeren te verjagen. Voordat we samen de tentoonstelling bezoeken, ontmoet ik de jonge artiest in het King Kong Hostel aan de Witte de Withstraat. De afspeellijst met jaren tachtig-muziek staat luid en andere gasten praten over de muziek heen, waardoor het soms lastig is je niet te laten afleiden door de muziek of de gesprekken van anderen. We bestellen een groene thee en een cappuccino terwijl Angeliki vertelt dat het de eerste keer is dat ze op zo’n groot podium geëxposeerd wordt.
Kun je me iets over jezelf vertellen?
“Ik woon hier nu vijf jaar en kwam om Experimental Publishing op het Piet Zwart Instituut te studeren. Ik heb een achtergrond in architectuur. Mijn afstudeeronderzoek in Griekenland aan de universiteit van Patras ging over publieke ruimte. Ik vond het belangrijk om niet alleen te kijken naar hoe de publieke ruimte is gebouwd, maar na te denken over de bureaucratische, politieke en sociale lagen van een publieke ruimte. Ofwel: hoe publieke ruimte beleefd wordt.”
Waarom kijk je op zo’n gelaagde manier naar de publieke ruimte?
“Kunst creëert een ruimte om een publiek probleem te onderzoeken op onorthodoxe manieren. Het geeft ruimte aan discussies en verschillende interpretaties. Zo wilde ik architectuur ook bekijken. Als onafhankelijk onderzoeker in Nederland hield ik me bezig met instrumenten en technologieën in de publieke ruimte. Ik werd gevraagd door de curator Linnea Semmerling die onderzoek deed naar het reguleren van geluid in de stad, zo kwam ik uiteindelijk bij dit project terecht.”
Wat maakte dit project interessant voor jou?
“Ik ben vooral geïnteresseerd in hoe commerciële oplossingen in democratische ruimtes worden gebruikt. We kijken niet meer kritisch naar technologie zodra dat het wordt gepresenteerd als een oplossing voor een probleem. Dat triggert mij en dat wil ik begrijpen.”
De mosquito is zo’n voorbeeld. Waarom ben je daar kritisch op?
“De mosquito werd oorspronkelijk ontwikkeld door een bedrijf om hem te verkopen aan particulieren. Het was vergelijkbaar met een inbraakalarm of een veiligheidscamera. Dat was zo’n 10-15 jaar geleden. Winkeleigenaren die het vervelend vonden dat er tieners in de buurt van hun winkels hingen, konden een mosquito aanschaffen en installeren om dat probleem op te lossen. Wat er dan gebeurt, is dat je de private ruimte uitrekt. Die beperkt zich niet meer tot de muren van je huis of winkel, maar tot de omgeving waarin de mosquito hoorbaar is. De openbare ruimte om jouw eigen ruimte heen wordt ook van jou.”
Inmiddels gebruikt de gemeente Rotterdam ze ook…
“Ja, nu is het een oplossing die de gemeente ook toepast. Terwijl er ook veel discussie is over het gebruik van een mosquito, onder andere mensenrechtenorganisaties zijn er op tegen omdat het de vrijheid van beweging beperkt in de publieke ruimte. De gemeente zegt dat het een laatste middel is om een probleem op te lossen, maar het zet de verhoudingen en grenzen tussen privé en publieke belangen op scherp.”
Waarom zet het de verhouding tussen privé en publiek belang op scherp?
“De mosquito wordt ingezet als een plaatsvervanger. Normaal zou een conflict worden beslecht tussen de buren en de politie. Nu wordt er een apparaat neergezet dat je van afstand kunt activeren. Een mosquito is eerder een manier om de confrontatie uit de weg te gaan dan om iets op te lossen. Het voorkomt dialoog juist, en daarmee is het de vraag of de maatregel wel zo democratisch is. Mensen die klagen over geluid kunnen de mosquito krijgen als oplossing, maar de mensen die met de gevolgen te maken krijgen, zijn te jong om deel te nemen aan dit politieke besluit. Zij hebben geen stem hierin.”
Nog geen reactie — begin de discussie!