De zeven nieuwe groene Stadsprojecten waarin Rotterdam investeert, kunnen ook een nieuwe impuls voor gentrification zijn en kwetsbare inwoners verdringen. “Waar de gemeente besluit om parkjes te maken, gaan de vastgoedprijzen meteen omhoog”.

In Rotterdam is huisvesting afgelopen jaren het gesprek van de dag. De ene collega is al twee jaar op zoek, de andere had het geluk na een paar maanden een woning te vinden. Statistieken over wachtlijsten worden dagelijks uitgewisseld bij de koffieautomaat. Ja, een woning vinden is zelfs meer besproken dan ‘het weer’.
Klimaatadaptatie – het aanpassen aan klimaatverandering – is beduidend minder populair. Terwijl het een gemeentelijke prioriteit is met gevolgen die nu al doorwerken in de huisvesting. Rotterdam investeert de komende tien jaar 233 miljoen euro in zeven stadsprojecten die gericht zijn op vergroening, en in verschillende kleinere pocketparks bij flatgebouwen. Deze Stadsprojecten moeten de bescherming tegen overstromingen en hitte verhogen – terecht, want Rotterdam loopt een spectaculair hoog risico – en de stad aantrekkelijker maken.
Of alle burgers er in gelijke mate van zullen profiteren, wordt niet meegenomen in het huwelijk tussen klimaatadaptatie en het ‘opknappen’ van de stad. Waar de woon- en klimaatcrisis elkaar raken, dient zich de vraag aan: voor wie is de klimaatadaptieve stad?
“Ik maak me zorgen over de effecten van de zeven Stadsprojecten op onze burgers”, stelt Rosemarie van Ham, adviseur van het gemeentelijke programma Inclusive Climate Action Rotterdam (ICAR). “Ik wil weten of Rotterdammers of toeristen er op korte en lange termijn baat bij hebben.”
Al 3 reacties — discussieer mee!
Interessant artikel met ook concrete voorstellen om gentrificatie en toename van ongelijkheid tegen te gaan. De Groene Golf op Zuid (wijk Feijenoord) is een community van bewoners die groene plekken probeert te verbinden en groene initiatieven te stimuleren. We zijn ons bewust van de economische effecten en vinden deze discussie van groot belang.
Het is niets nieuws, dat mensen graag in een groene omgeving willen wonen. Het is niets nieuws, dat die wens zich vertaalt in hogere koopprijzen van huizen, die in een groene omgeving staan. De kernvraag van het artikel is of de zeven Stadsprojecten “groene” gentrificatie gaan veroorzaken. Laten we eens inzoomen op enkele projecten.
Hofplein: rond het Hofplein staan nu al dure koopwoningen en een deel van de Pompenburgflat (100% sociale huur). Als het project Rise doorgaat, maakt de Pompenburgflat plaats voor dure woningen. Voor de sociale huurders van de Pompenburgflat is een nieuwe flat naast het Stadhuis gepland. Zij raken dan het directe zicht op het Hofplein kwijt, maar staan in twee minuten lopen op het dan groene Hofplein.
Westblaak: langs de Westblaak staan vrijwel uitsluitend kantoren. Alleen op de hoek van het Churchillplein / Schiedamsedijk staan dure koopwoningen. Er zijn ideeën om het gebied van de Coolsepoort te herstructureren en een nieuwe woontoren te bouwen.
Rijnhaven / Maashaven: de plannen voor het dempen van een deel van deze havens en de daar te realiseren parken zien er veelbelovend uit. Vooral rondom de Rijnhaven zijn grote woontorens getekend. Dat zullen geen of maar een beperkt aantal sociale woningen zijn, maar vooral dure huur en koop voor bewoners met een dikke portemonnee. Immers, de kosten voor het realiseren van het gebied zullen ergens vandaan moeten komen. In de omringende wijken wonen veel mensen met een laag inkomen. Die zullen ook graag van de parken gebruik gaan maken. Je kan alvast het onderlinge ongenoegen uittekenen. Dat zal zo’n beetje op de manier kunnen gaan, zoals dat in de zomer in Nesselande plaatsvindt.
Prins Alexanderplein: nu een saai plein, dat tijdelijk is opgeleukt met enkele grasperken. Er wonen geen mensen, dat moet volgens de ideeën anders. Er is nog weinig concreets. Er zijn wel schetsen met woontorens om het hart van Alexander te verbeteren.
Hofbogen: uit de concrete bouwplannen voor het Zomerhofkwartier is nu al duidelijk, dat de nieuwe woningen alleen bereikbaar zijn voor hoge inkomens. “Zie je in Zoho” roept de projectontwikkelaar en inderdaad refereert de ontwikkelaar aan het te realiseren groen op de Hofbogen. Trots zei de projectontwikkelaar tegen me op een bewonersavond, dat de blauw-witte schakering van het huidige gebouw behouden blijft. Nee, zei hij wat later ter verduidelijking… er komt een heel nieuw gebouw, we nemen alleen de kleuren over!
Ook rond de Hofbogen is project Nieuw Pompenburg gepland, 18.000 woningen, waarvan 20% sociale huur volgens een presentatie uit 2018.
Conclusie: wanneer we goed kijken, zien we dat rond de groene Stadsprojecten veel nieuwe en dure woningen zullen komen. Of al die woningen gebouwd kunnen worden, gezien de stijgende rentes, het tekort aan bouwvakkers en de stijgende prijzen voor bouwmaterialen is de vraag. Ook is het de vraag is of voor die dure woningen voldoende bewoners zijn te vinden, die deze woningen kunnen betalen. Maar bij alle projecten kan het gemeentebestuur sturen op het type woningen dat moet worden gebouwd. Betaalbaar bouwen voor de buurt behoort daarbij tot de opties. Dat is een kwestie van keuzes. Gentrificatie is geen natuurfenomeen.
“Maar bij alle projecten kan het gemeentebestuur sturen op het type woningen dat moet worden gebouwd. Betaalbaar bouwen voor de buurt behoort daarbij tot de opties. Dat is een kwestie van keuzes. Gentrificatie is geen natuurfenomeen.”
En daar zit de pijn. Groen is niet het probleem maar een signaal, een mijnkanarie.
Vergroening is hard nodig en net als sociaal beleid voor alle rotterdammers (sociaal beleid dus). Als je als politiek alleen stuurt op geld (de (vastgoed)markt) ben je niet met mensen bezig en krijg je een onleefbare stad.
De bewoners van Bospolder namen het initiatief voor het Dakpark en onderhouden het. De stad Rotterdam (wij) hebben het betaald. Waarom plukken die bewoners daar dan niet de vruchten van?