Ga naar de inhoud

Het Weense woonmodel: “Wonen als de rijken, voor iedereen”

“De Nederlandse ziekte.” Zo noemen ze in Wenen problematisch woonbeleid. Vergeleken met de blakende sociale huursector in de Oostenrijkse hoofdstad, is ons woonbeleid op sterven na dood. In Wenen wil iedereen een sociale huurwoning. “We willen hier nooit meer weg.”

Reportage

Woonpark Alterlaa
Foto: Nigel van Schaik

In het zuiden van de Oostenrijkse hoofdstad Wenen ligt het iconische Wohnpark Alterlaa. Het is een verticaal dorp met 10.000 inwoners, een winkelcentrum, sporthallen, scholen, sauna’s, kerken, een theater, een wandelpark en op het dak van elke flat een groot zwembad. De aanleg van het woonproject Alterlaa (spreek uit: Alt-Erlaa), het magnum opus van architect Harry Glück, begon in 1975 op basis van de nieuwste architectonische en socialistische trends. Glück’s motto: “Wonen als de rijken, voor iedereen”.

De stigmatisering van mensen met een sociale huurwoning kennen we hier niet

Vergelijkbare grootschalige sociale wooncomplexen, zoals de Bijlmermeer in Nederland, schoten in heel Europa als paddenstoelen uit de grond. De utopische beloftes van het nieuwe wonen werden meestal niet waargemaakt: veel complexen verloren hun aantrekkingskracht snel, werden niet goed onderhouden en veranderden in moderne ghetto’s. 

Maar niet in Wenen: Harry Glück’s droom kwam uit, en bijna veertig jaar later ligt Alterlaa er nog piekfijn bij. In het jaarlijkse tevredenheidsonderzoek geeft zo’n 95% van de bewoners aan er gelukkig te zijn. De appartementen zijn ruim, betaalbaar, beschikbaar en de voorzieningen onovertroffen.

Still uit de film 27 Storeys over Alterlaa. Filmmaker: Bianca Gleissinger

Het succes van Alterlaa is geen toeval, maar het gevolg van het inmiddels befaamde Weense woonbeleid. De ‘meest leefbare stad ter wereld’ voert al meer dan honderd jaar een consequente sociale woonpolitiek. De stad ziet huisvesting als een basisvoorziening en probeert elke Wener een betaalbaar huis te bieden. Het is een van de snelst groeiende hoofdsteden van Europa, maar de gereguleerde huursector groeit ook sinds de financiële crisis gestaag met de bevolking mee. Je kunt het met de Nederlandse woonimpasse in je achterhoofd bijna niet voorstellen.

Vorig jaar keerde een delegatie uit de Rotterdamse gemeenteraad diep onder de indruk terug van een bezoek aan de Oostenrijkse hoofdstad. De gemiddelde Wener peinst er niet over een huis aan te schaffen. Die wil sociale huur: de beste woningen voor de laagste prijs. Hoe doen de Oostenrijkers dat?

Gerelateerde inhoud

Steun onafhankelijke journalistiek

Als abonnee van Vers Beton kun je alle artikelen onbeperkt lezen en delen met je eigen netwerk. Je bent al lid vanaf € 7,50 per maand, de eerste maand lees je gratis.

Misschien vind je dit ook interessant

  • Maatschappelijke ambities vallen in het water bij het vernieuwde Havenziekenhuis

    • Architectuur en stedelijke ontwikkeling

    Het Havenziekenhuis werd in 2018 aangekocht door Vervat Vastgoed, dat het ziekenhuis nu wil slopen om er twee torens voor in de plaats te bouwen. Die zouden, naast honderden woningen, ook maatschappelijke functies krijgen. Maar aan die gemeentelijke ambities wordt nu nauwelijks invulling gegeven.

  • Zijn de ontwikkelingen rondom het Hofplein het begin van de groene transformatie van het centrum?

    • Architectuur en stedelijke ontwikkeling

    Worden met grootschalige bouwprojecten als de woontorens Rotta Nova en Treehouse alle laatste beetjes groen uit het centrum opgeofferd, vraagt centrumbewoner Arlette van den Berg zich af. Ze wandelde mee met Parfum de GroenGroen, dat laat zien dat natuur juist onderdeel is van de veranderende stad.

  • Deze Keulse wijk was vroeger een luchthaven – wat kan Rotterdam daarvan leren?

    • Architectuur en stedelijke ontwikkeling

    Rotterdam is niet de enige stad waar een felle discussie woedt over het bestaansrecht van de luchthaven. In Keulen bouwden ze hun vliegveld om. Daar wordt nu gewerkt, gewoond, gegeten en gedronken. Dat is niet alleen de verdienste van de stad zelf. Wat hebben de bank, Ikea en Schumacher’s Formule 1-wagens hiermee te maken? En wat kan Rotterdam ervan leren?

  • Alle artikelen

De Stadsagenda

  • Een poëtische stortbui op de Binnenrotte!

    Venue: Binnenrotte
    Datum:
  • Van 12 tot en met 15 juni 2025 openen gebedshuizen hun deuren. Samen met Rotterdamse makers en denkers creëren we ruimte waarin kunst, gesprekken en workshops samenkomen.

    Venue: Meer dan 40 gebedshuizen in Rotterdam doen mee.
    Datum:
  • Het aantal betaalbare woningen moet omhoog, wachtlijsten omlaag. Woningzoekenden, waaronder families, alleenstaanden, studenten, ouderen, zijn wanhopig. Ons leven wordt uitgesteld door de wooncrisis. Dakloosheid is ons dreigende perspectief. Wij kunnen geen kant op! Wij eisen actie NU.

    Datum:
  • Bekijk de agenda

De leukste vacatures in en om Rotterdam