Lizan Freijsen liet ons stilstaan bij schoonheid waar wij vaak aan voorbijlopen

Donderdag 15 februari overleed kunstenaar en docent en studieloopbaancoach aan de Willem de Kooning Academie Lizan Freijsen onverwachts op 63-jarige leeftijd. Ze liet zich inspireren door alledaagse natuur, zoals korstmossen en watervlekken, waar ze onder meer tapijten van maakte. Freijsen laat een galmend gat achter op de WDKA.

In memoriam

“Ik ben moe”, zei Lizan in de middag van 14 februari tegen een collega. “Ga naar huis”, zei hij. “Nee, het gaat wel”, antwoordde ze.

Bij hoge uitzondering ging Lizan die dag niet als allerlaatste weg. Met een collega ruimde ik het klaslokaal op. Het was kwart over zeven. Lizan zat toen al op haar fiets, op weg naar huis. Een dag later hoorde ik dat ze nooit was thuisgekomen. Dat ze was gevallen. Dat ze er niet meer was.

Studenten stonden bij Lizan op de eerste plaats, ze maakte altijd tijd voor hen

Kort daarvoor hadden we nog een teamvergadering met de afdeling Autonoom op de Willem de Kooning Academie. Als docent en studieloopbaancoach was Lizan de motor achter vele generaties studenten. Vijfentwintig jaar werkte ze al op de academie. In haar lessen maakte ze studenten bewust van onze stedelijke levens in relatie tot de aanwezige natuurlijke levensvormen.

Studenten begeleiden

Meer dan zeshonderd studenten heeft ze begeleid, veelal in de afstudeerfase. Ze werkte met ze aan hun persoonlijke en artistieke ontwikkeling – en aan beroepsoriëntatie. Vlak voor onze vergadering was Lizan druk berichten aan het sturen naar haar studenten. Ze typte snel en reageerde direct. 

Studenten kwamen bij haar op de eerste plaats. Altijd maakte ze tijd voor hen. Voor studenten, oud-studenten en oud-oud-studenten. Ze bezocht hun presentaties. In de academie, maar ook op locaties, zoals het IJzerblock, Time Is The New Space, Neck Of The Woods, TENT, S/ASH, Worm en Brutus. Lizan kende iedereen bij naam en deelde genereus haar bronnen, kennis en netwerken. Hoe moeten we als academie verder zonder haar?

Begenadigd kunstenaar

Lizan zou die vrijdag naar New York vertrekken voor een expositie en artist in residence-verblijf. Met een arm vol geprint werk vertrok ze die woensdag van de academie. Een prachtig werk, zoals al haar werken. Want Lizan was niet alleen coach en docent; ze was ook moeder én begenadigd kunstenaar. 

In haar werk maakt ze de schoonheid zichtbaar van datgene waar wij vaak aan voorbijlopen: watervlekken, schimmels, korstmossen. Die transformeerde ze eerst in grote prints; later in monumentale getufte tapijten. Zeer tactiel en in geweldige kleurstellingen, nemen deze kleden ruimte in op de wand of op de vloer – en zelfs buiten, in het gras. Soms als groot gebaar, soms als meerdere vlekken die de tentoonstellingsruimte veranderden in een plek voor leven.

In haar werk maakt Lizan de schoonheid zichtbaar van watervlekken, schimmels en korstmossen

Lizan laat een galmend gat na op de Willem de Kooning Academie. In een brief uit 1988, gericht aan een oud-docent, schreef ze al dat het kunstonderwijs niet het onderwijssysteem centraal moet stellen, maar een betrokken houding naar elkaar. Want het zijn de ontmoetingen, de contacten tussen mensen en de gesprekken over verschillen en overeenkomsten die de betekenis van een kunstwerk – én het leven – bepalen. Dat motto heeft Lizan altijd beleden. 

Oud-student Denise Hirtenfelder vatte Lizans betekenis voor het Rotterdamse kunstonderwijs treffend samen in het condoleanceregister:

Lieve Lizan, je laat ons achter met de afgebroken draden van het netwerk waar jij zo’n belangrijk deel van was. Alleen door er te zijn, met elkaar en voor elkaar, kunnen we stapvoets en op de tast proberen de leegte die jij achterlaat dicht te vlechten.

Lizan Freijsen, 19 maart 1960 – 15 februari 2024