De Laurenspenning voor Vers Beton: “Voor deze stad, voor de inwoners en onze democratie”

Op 21 november kregen hoofdredacteur Eeva Liukku en uitgever Hilde Westerink de Laurenspenning toegereikt in een volle Laurenskerk. Hasna El Maroudi sprak de traditionele ‘Lofrede’ uit, lees hem hier terug.

Goedenavond lieve mensen.

Wat is het toch mooi om de zaal hier vanavond zo vol te zien. Om te zien dat jullie in zulke groten getale naar de Laurenskerk zijn getogen om Vers Beton te vieren. Want dat is wat we hier vandaag doen. Dit klinkt misschien wat obligaat. Aan het begin van een speech heet je het publiek welkom en vertel je hoe fijn het is dat iedereen er is. Je zou haast denken dat ik een Speechen voor Dummies-boek erop heb nageslagen.

Stap 1: Heet het publiek welkom.

Stap 2: Stel jezelf voor.

Nu ja, mijn naam is Hasna El Maroudi. Ik ben journalist, programmamaker en geboren en getogen Rotterdammer.

Maar, wanneer ik u welkom heet, meen ik ieder woord. Want jullie aanwezigheid hier vanavond is sprekend en belangrijk. Het is niet alleen leuk en gezellig voor Eeva, Hilde en alle andere makers van Vers Beton, dat jullie Vers Beton een warm hart toedragen. Nee, jullie aanwezigheid hier vanavond zegt écht iets. Namelijk dat jullie kwalitatief goede journalistiek belangrijk vinden. Of meer specifiek, dat jullie kwalitatief goede, regionale en lokale journalistiek belangrijk vinden.

Ik hecht er waarde aan dit te benadrukken omdat de journalistiek onder druk staat. Internationaal, nationaal en regionaal. Afgelopen september berichtten media nog jubelend dat het vertrouwen in de journalistiek in Nederland gelijk is gebleven ten opzichte van vorig jaar. Maar liefst 57 procent van de Nederlanders heeft vertrouwen in de journalistiek. Dat is meer dan de helft! Vergelijk het met Amerika, waar slechts een derde vertrouwen heeft in de pers, en je zou kunnen denken dat het een reden voor een feestje is. Maar dat meer dan veertig procent kennelijk géén vertrouwen heeft in het vakgebied dat als centrale taak waarheidsvinding, versteviging van de democratie en het controleren van de macht heeft, vind ik toch wat bedroevend.

Evenzo treft het me in het hart dat alleen dit jaar al 79 journalisten en andere leden van de pers zijn omgebracht bij het uitoefenen van hun beroep. Ik heb het dan helaas, maar uiteraard, met name over journalisten die werkzaam waren in Gaza. Met de cijfers van vorig jaar erbij, staat het totaal op 168 van onze collega’s. Maar goed. Vandaag, hier in onze Laurenskerk, vieren we Vers Beton, en vieren we zodanig ook de erkenning en noodzaak van ons vakgebied. En u, hier in de zaal, behoort – zo neem ik voor het gemak maar even aan – tot die 57 procent van de Nederlanders die wél vertrouwen heeft in de journalistiek. Dus een welgemeend en warm welkom en fijn dat u er bent.

Toen ik werd gevraagd of ik een lofrede wilde schrijven, hoefde ik niet lang na te denken. Natuurlijk wilde ik dat. Vers Beton heeft de afgelopen jaren meer en meer aangetoond wat niet alleen de waarde maar ook de noodzaak van regionale journalistiek is, met spraakmakende onderzoeksverhalen over bijvoorbeeld het Nationaal Programma Rotterdam Zuid, over Feyenoord City en het nachtleven in Rotterdam. Zelf dook ik namens Vers Beton in de Rotterdamwet. Ze schreven over algoritmes in de bijstand, ze maakten een dossier over dakloosheid onder jongeren, en laten we het uitstekende onderzoekswerk van Maurice Geluk over hoe de steenrijke familie Van der Vorm macht en invloed koopt in Rotterdam niet vergeten.

Het mooie van Vers Beton is, dat daar waar menig onderzoeksjournalist de kaarten dicht tegen zich aan houdt en zelf bij elk onderzoek met alle eer wil strijken, Vers Beton de samenwerkingen niet schuwt. Ze werken samen met verschillende platforms, van Investico tot NRC Handelsblad, omdat het journalistieke verhaal centraal staat, niet de journalistieke ego’s. Een zo breed mogelijk publiek informeren is wat geldt.

Onafhankelijke journalistiek is moeilijk te financieren. Regionale journalistiek des te ingewikkelder

Dat is niet altijd even makkelijk. Onafhankelijke journalistiek is moeilijk te financieren. Regionale journalistiek des te ingewikkelder. De afgelopen decennia is in Nederland flink bezuinigd op de regionale journalistiek. Zelfs zo vaak en zo veel dat het me eigenlijk verbaast dat regionale en lokale journalistiek überhaupt nog bestaat. Met dank aan de Belgen van DPG Media, zouden we kunnen zeggen, en met dank aan Eeva en Hilde. Die nu ruim 12 jaar Vers Beton runnen.

Het bijzondere is dat Vers Beton is ontstaan net op het moment dat NRC Handelsblad wegging uit Rotterdam. Of nou ja, uit bijna Rotterdam, ze zaten met de redactie op de grens met Capelle en tsja, daar wil niemand vrijwillig zitten. Het Rotterdams Dagblad was opgegaan in het AD. De kranten zouden van een afstandje wel verslag doen van wat zich hier in Rotterdam afspeelde. Maar om verhalen te kunnen maken over Rotterdammers, is het toch verdomd handig als je hier tussen de Rotterdammers staat. Met je poten in de klei. Dat je met Rotterdammers praat, over hoe het beleid dat hier op de Coolsingel wordt gemaakt, hen raakt. Door in de wandelgangen je oren gespitst te houden en je ogen geopend. Nu niemand hier meer wilde zijn, besloten Hilde en Eeva juist om in te zoomen op onze stad.

En gelukkig maar, want wie had al die nationale kranten zo nadrukkelijk op de Tweebosbuurt kunnen wijzen? Wie had al die nationale media zo nadrukkelijk kunnen uitleggen dat de werking van gentrificatie de economie misschien ten goede komt, maar de oorspronkelijke inwoners van onze stad ten gronde richt?

Vers Beton is ook weleens omschreven als luis in de pels. Dat klinkt natuurlijk heel negatief. Alsof de journalisten als een stelletje zuurpruimen altijd met hun notitieboekjes paraat staan om op elke slak zout te leggen, alle misstanden op te schrijven en het gemeentebestuur het zo lastig mogelijk te maken. Nu zal ik eerlijk zijn: ik denk dat daar helemaal niets mis mee is. Dat mag best. Sterker nog, ik denk dat dat alleen maar aan te moedigen is. Niet uit sensatiezucht, of een gedreven drang tot zuurheid, maar juist uit liefde. Voor deze stad, voor de inwoners en onze democratie.

‘We zijn niet per sé links’ citeerde NRC Handelsblad Hilde en Eeva in een interview over de koers van het platform. Ik vond het tekenend dat de ene journalist van een niet kleurloze krant een ander haast de maat leek te nemen. De vraag die daarboven hing, is eigenlijk: hoe durf je als journalist kleur te bekennen? Terwijl we maar even terug in de tijd hoeven te gaan, om te zien hoe belangrijk het is om te weten waar een krant of journalistiek medium voor staat. Het Parool was in de Tweede Wereldoorlog een verzetskrant, de Telegraaf had ook een kant gekozen, zal ik maar zeggen.

Maar nadien lijken media te zijn geloven in het heilige verhaal van neutrale en objectieve journalistiek. Met de vergaande liberalisering is de illusie van neutraliteit of objectiviteit nog steviger geworden. Ik ben Eeva en Hilde iedere dag weer dankbaar voor hun progressieve houding. Vers Beton is niet partijgebonden, houdt zich verre van partijpolitiek, maar is er als journalistiek platform echt voor de vooruitgang van alle Rotterdammers. Juist voorbij wollige en loze politieke beloftes.

Zoals gezegd, Eeva en Hilde, jullie zijn luizen in de pels, geboren uit liefde voor Rotterdam. En dat Rotterdam is niet het Rotterdam van Manhattan aan de Maas, is niet het Rotterdam that makes it happen, het zijn niet de woontorens, maar de Rotterdammers die Rotterdam maken. Jullie zijn er voor de Rotterdammers in de wijken, die het verdienen geïnformeerd te worden over hun stad. Over de keuzes die soms boven hun hoofden over hen worden gemaakt. Eeva en Hilde, draag het met trots. En dat er maar meer luizen bij mogen komen.